του Νίκου Μελιανού

 
Κάθε Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά το μυαλό μου γυρίζει πολλά χρόνια πίσω. Τότε που πιτσιρικάδες τρέχαμε ανήμερα τις μέρες αυτές στην πλατεία, για να μπορέσουμε να παίξουμε με την Τόμπολα του αείμνηστου Μιστοκλιού (Θεμιστοκλή Κλεούδη).

Πραγματικά μόλις ξημέρωνε η μέρα και άρχιζε να μαζεύεται κόσμος στην πλατεία, από το στενό της αγοράς, έβλεπε κάποιος να προβάλει το Μιστοκλιό με τον ξύλινο νταβά του γεμάτο από κάθε λογής γλυκά, τα οποία ξαγρυπνούσε και έφτιαχνε για να είναι την επόμενη μέρα φρέσκα. Μπακλαβάδες, γαλακτομπούρεκα, τρίγωνα, καταίφια, παστέλια και τόσες άλλες λιχουδιές. Θα τα έπαιρνες φτάνει να συμμετείχες με ένα τάλιρο, αγοράζοντας ταυτόχρονα μια σειρά από νούμερα χαραγμένα πάνω σε ξύλινες μήτρες. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα χρήματα τα βγάζαμε από το τοιχάκι- πηχάκι, παιχνίδι που παίζαμε με τις δεκάρες ή τα μισόφραγκα χτυπώντας τα στον τοίχο, μετρώντας παράλληλα την απόσταση, που αν έφτανες κοντά στον άλλο έπαιρνες το αντίστοιχο κέρμα του.

Το νούμερο 10 κερδίζει φώναζε το Μιστοκλιό, εγώ φώναζε κάποιος που συμμετείχε στο παιχνίδι, αλλά και από τους πολλούς περίεργους που παρακολουθούσαν απέξω, και σε λίγη ώρα έφευγε από το χώρο της πλατείας φορτωμένος με ένα δίσκο γεμάτο γλυκά. Αν κάποιος δε ήταν περισσότερο τυχερός, τότε κέρδιζε 3 και 4 φορές. Όταν τέλειωναν τα γλυκά, το Μιστοκλιό είχε χρυσές εφεδρείες για τη λοταρία, μπισκότα και σοκολάτες. Αυτό γινόταν μέχρι που σουρούπωνε, και το μεν Μιστοκλιό πήγαινε στο σπίτι του, οι δε άλλοι στο καφενείο του Κάβουρα, ( σημερινό Πέτρινο ), είτε στου Καραλή, ( σημερινό HΟUSTON), αν δεν έκλεινε νωρίς, είτε στο ΠΛΑΖΑ, είτε μαζεύονταν σε κάποιο σπίτι για να παίξουν κανένα ‘’ψιλό ‘’χαρτάκι, οι μεγάλοι βέβαια, μιας που οι μέρες το καλούσαν.

Τα χρόνια όμως περνούσαν. Το Μιστοκλιό γερνούσε σιγά-σιγά και όπως λέει και το ρητό για το γήρας, αυτό δεν έρχεται μόνο του. Διάφορες ασθένειες τον ανάγκαζαν να απουσιάζει τέτοιες μέρες από την Πάτμο, και αυτή η απουσία του ήταν αισθητή, γιατί η εμβληματική παρουσία του έδινε ένα διαφορετικό τόνο στον εορτασμό αυτών των ημερών.Βέβαια ο χρόνος είναι αμείλικτος και ο νόμος της γήινης φθοράς έπρεπε να εφαρμοστεί και στο συμπαθέστατο Μιστοκλιό, όπως και έγινε. Και μια μέρα κυκλοφόρησε το μαντάτο : ‘’ Πάει το Μιστοκλιό, πέθανε στην Αθήνα.’’

 

Από τότε, κάτι τέτοιες μέρες το μυαλό μου γυρίζει σε αυτήν την αλήστου μνήμης εποχή, που δυστυχώς έχει περάσει ανεπιστρεπτί, ενώ η εικόνα και η παρουσία του Μιστοκλιού νοσταλγικά με πηγαίνει κάποια, ( τι κάποια ;;) χρόνια πίσω. Παρά το γεγονός ότι μπορεί να πει κάποιος, μα τι σε έπιασε αυτές τις χαρούμενες μέρες, θα πρέπει να πω, ότι τα ανέφερα, επειδή εδώ και μερικά χρόνια, σε τέτοιες γιορτινές μέρες, η τόμπολα, η λοταρία, οι σοκολάτες και τα γλυκά του Μιστοκλιού, έχουν αντικατασταθεί από τις συναγρίδες, τους διάνους, τα κατσίκια και τόσα άλλα, με την αντίστοιχη τιμαριθμική αναπροσαρμογή της συμμετοχής.

 

Ο Σαράντης, ο Βαγγέλης, ο Γιώργος, βάζουν στη λοταρία ορισμένα από τα παραπάνω αγαθά και ο κάθε συμμετέχων γράφει το νούμερο του στο τετράδιο. Η θύμηση φέρνει στο μυαλό μου μια εικόνα και ένα γεγονός που έγινε πριν από πολλά χρόνια στο καφενείο του Θεολόγου, το σημερινό ΠΛΑΖΑ, που έχει σταματήσει τη λειτουργία του.Έρχεται ο Θωμάς με μια συναγρίδα βάρους 10 κιλών περίπου και τη βάζει στη λοταρία. Ο καθένας βάζει 2 και 3 νούμερα μήπως και την κερδίσει.

Γρηγόρη εσύ; ρωτά ο Μανώλης.

 Πόσο έχει ο λαχνός ; ρωτά ο Γρηγόρης. Δυο κατοστάρικα, τζάμπα πράμα, λέει ο Θωμάς. Βάλε ρε Μανώλη 5 κλήρους , λέει ο Γρηγόρης, γιατί εγώ δεν μπορώ και αφοσιώνεται στις ‘’κούπες‘’που έπαιζε μαζί με άλλους προσπαθώντας να κάνει ‘’επιχείρηση ‘’που θα του αποφέρουν σοκολάτες για έπαθλο !!!! Κλήρους βάζει όμως και ο Μανώλης για τον εαυτό του και μόλις γίνεται η κλήρωση την κερδίζει ο Γρηγόρης με τα νούμερα που του έβαλε ο Μανώλης.

 

Την επομένη το ίδιο σκηνικό, μόνο που στη θέση του Γρηγόρη ήταν ο Μπενέτος. Βάλε ρε Μανώλη 4 νούμερα γιατί παίζω, λέει ο Μπενέτος. Βάζει τα 4 νούμερα του Μπενέτου ο Μανώλης, βάζει και 4 δικά του. Γίνεται η κλήρωση και κερδίζει ο Μπενέτος με τα νούμερα που είχε βάλει πάλι ο Μανώλης.

Άλλος λοιπόν έβαζε τα νούμερα , άλλος κέρδιζε και ευκαιρία για πειράγματα στο Μανώλη. Όμως ούτε και αυτά άντεξαν στο χρόνο. Σιγά-σιγά όλα σταμάτησαν. Αραιά και που βγαίνουν ψάρια στη λοταρία, έτσι απλά για το έθιμο ή για κάποιο έκτακτο χαρτζιλίκι.

Ας είναι όμως !!! Ήλθαν και οι φετινές Γιορτές και θα φύγουν όπως και τόσες άλλες, και πιθανόν να συμβεί το ίδιο και στο μέλλον, αρκεί όλοι οι άνθρωποι να είναι καλά στην υγεία τους για να τις χαίρονται. Άλλωστε το προσδοκώμενο πάντα είναι ο τρόπος με τον οποίο ο καθένας από εμάς, μικρός ή μεγάλος, ζει αυτές τις μέρες. Ευχόμαστε σε όλους τους συμπατριώτες μας, εντός και εκτός Πάτμου, αλλά και σε όλους τους κατοίκους του πλανήτη που μας περιβάλλει, να είναι ευτυχισμένοι, δημιουργικοί, υγιείς, μα πάνω απ’ όλα να είναι άνθρωποι. Και αυτό γιατί στις μέρες μας, εκείνο που μετρά περισσότερο είναι η ανθρωπιά, για την οποία δεν μπορούμε να πούμε .ότι είμαστε ικανοποιημένοι από τη μέχρι τώρα παρουσία της στην κοινωνία μας.

 

Σημείωση: Το άρθρο γράφτηκε το 1987, και ήταν αφιερωμένο, όπως και είναι επίσης, τόσο στο Μιστοκλιό, όσο και σε όλους τους αλήστου μνήμης συμπατριώτες μας, οι οποίοι μεσουρανούσαν στο κοινωνικό στερέωμα της εποχής εκείνης και οι οποίοι, μαζί με πλειάδα των προσφάτως αποδημησάντων, δεν βρίσκονται πια κοντά μας.