του Νίκου Μελιανού
Απρόσµενες διαστάσεις παραλίγο να πάρει το θέµα της ακίνητης περιουσίας του δήµου σχετικά µε το ιδιοκτησιακό καθεστώς των νησίδων Αρκιοί και Μαράθι µετά την άστοχη κατά πολλούς ανακίνηση του θέµατος από το Δήµο Πάτµου σε µια περίοδο που θα µπορούσε να χαρακτηριστεί ότι δεν συνέτρεχαν οι αναγκαίοι λόγοι.
Προεκλογικοί ίσως και ως είναι γνωστό στο βωµό των προεκλογικών παροχών και συµφερόντων «γαία πυρί µειχθήτω».
Όπως είναι γνωστό οι Αρκιοί ανήκουν διοικητικά στο Δήµο Πάτµου. Μετά την καταγραφή της α’ φάσης του κτηµατολογίου και την ανάρτηση των πινάκων δηµιουργήθηκε µεγάλο πρόβληµα τόσο για τους Αρκιούς όσο και για τα γύρω νησιά εξαιτίας του γεγονότος ότι Μονή Πάτµου, Δήµος Πάτµου και Ελληνικό Δηµόσιο τα διεκδικούσαν.
Η Μονή δήλωσε τα νησιά αυτά επικαλούµενη σαν νόµιµο τίτλο τόσο το Χρυσόβουλο του Αλέξιου Κοµνηνού το 1088 όσο και του Ανδρόνικου Παλαιολόγου του 1292 και 1329. ενώ το 2000 κάνει αγωγή κατά του Ελληνικού δηµοσίου και ζητάει αναγνώριση των νησιών Αρκιοί Μαράθι Στρογγυλή, µια αγωγή που άγνωστο γιατί, ποτέ δεν εξετάστηκε.
Ο Δήµος Πάτµου µε δήλωση του το 1997 δήλωσε έκταση κατοχής στους Αρκιούς 5,888.387 στρέµµατα. Έτσι άλλο τµήµα των Αρκιών φαίνεται ότι ανήκει στο Δήµο, άλλο στη Μονή και άλλο στο Ελληνικό Δηµόσιο. Ένα δηµόσιο το οποίο σύµφωνα µε το Εθνικό κτηµατολόγιο δε δείχνει ότι έχει περιουσία στους Αρκιούς. Βέβαια αυτό δε σηµαίνει τίποτα αφού από το 1985, ειδοποιήθηκε ο Δήµος Πάτµου ότι ποτέ δεν του παραχωρήθηκε η έκταση άρα ανήκει στο Δηµόσιο και ο Δήµος απάντησε ότι ο ιδιοκτησιακό καθεστώς των Αρκιών ρυθµίστηκε µε το άρθρο 12 του νόµου 2100/1952.
Το ιδιοκτησιακό καθεστώς του Δήµου στους Αρκιούς δεν αµφισβητήθηκε ποτέ και ως εκ τούτου ο δήµος µίσθωνε ή και πωλούσε ακίνητα σε κατοίκους των νησιών. Ξαφνικά το 1987 το Υπουργείο Γεωργίας έθεσε θέµα ιδιοκτησίας τονίζοντας ότι η έκταση είναι δηµόσια αφού δεν παραχωρήθηκε στο Δήµο µε το άρθρο 18 παρ. 1 του Ν. 3800/1957, ίσως βέβαια σ’ αυτό να οφείλεται και η ασάφεια των κινήσεων του Δήµου που άλλοτε µνηµόνευε τον παραπάνω νόµο σαν τίτλο απόκτησης δικαιώµατος ιδιοκτησίας ενώ σε άλλες περιπτώσεις ανέφερε ότι χρησιδέσποζε προ πολλών ετών το νησί Αρκιοί.
Και έχει δίκιο αφού ο πρώτος ιδιοκτήτης είναι η Μονή που όµως ποτέ δεν άσκησε διακατοχικές πράξεις γι’ αυτά, µε αποτέλεσµα να µη µπορεί να τα διεκδικήσει.
Το Δ.Σ ζήτησε την παραχώρηση επίσηµα των Αρκιών Μαράθι Στρογγυλή εκτός από τις ιδιωτικές εκτάσεις που είχαν αγορασθεί νόµιµα, αλλά πρέπει να παρέµβει και να αλλάξει το Νόµο 2443/1996 ΦΕΚ 256 τ. Α και 2386/1996 παρ. 5 για να µπορεί δίνει έκταση προς ενοικίαση ή προς πώληση σε κατοίκους για να παραµείνουν στα νησιά αυτά. Ίσως µια τέτοια λύση να έδινε τέλος σ’ αυτό το µεγάλο πρόβληµα.
Σύµφωνα όµως µε έγγραφο της Κτηµατικής Υπηρεσίας του Δηµοσίου το Δ.Κ 2211/22.9.05, τονίζεται ότι γι’ αυτό το θέµα ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 5 του Ν. 719/77. ΦΕΚ 301 τ. Α, που τροποποιήθηκαν και συµπληρώθηκαν µε τις διατάξεις του άρθρου 34 και 35 τα του Ν. 1473/84 ΦΕΚ 127 τ.Α σε συνδυασµό µε το άρθρο 17 του Ν. 2443/96, ΦΕΚ 265 τ. Α. ο τελευταίος µάλιστα Νόµος ανέφερε ότι οι µόνιµοι κάτοικοι των Αρκιών µπορούν να υποβάλλουν αίτηµα µέσω του Δήµου στην ΚΕΔ για να αποκτήσουν νόµιµους τίτλους.
Και ενώ τα πάντα εκοιµούντο για 10 χρόνια έρχεται µια ενέργεια του Δήµου να ταράξει τα νερά και να δηµιουργήσει αρκετά ερωτηµατικά για τη σκοπιµότητα αυτής της ενέργειας. Δε γνωρίζουµε αν υπήρξε πρόσφατη αλληλογραφία µεταξύ Δήµου και ΚΕΔ – αγανακτούµε να πάρουµε έγγραφο από το Δήµο όµως ο Δήµος ζητάει από τους κατοίκους των Αρκιών όσοι είναι µόνιµοι να απευθυνθούν σ’ αυτόν για να τύχουν του ευεργετήµατος απόκτησης γης βάσει του άρθρου 17 του Ν. 2443/96 κάτι που σηµαίνει ότι όλοι αυτοί οι κάτοικοι που έχουν κάνει τίτλους ιδιοκτησίας θα πρέπει να ξεκινήσουν διαδικασίες από την αρχή.
Αλλά και κάτι άλλο. Ότι και ο Δήµος «παρανόµησε» τόσα χρόνια, παραχωρώντας εκτάσεις, αλλά και ότι παραδίνει τώρα αµαχητί στο Δηµόσιο την περιουσία του στα νησιά αυτά που πλησιάζει ή και ξεπερνά τα 9000 στρέµµατα, πιθανόν όπως λέγεται στο βωµό µικροπολιτικών και προεκλογικών σκοπιµοτήτων.
Προσπαθώντας κάποιος να προσεγγίσει όλη αυτή τη διαδικασία διαπιστώνει τις παραλείψεις αλλά και τα εύλογα ερωτηµατικά που δηµιουργούνται για τις ευθύνες των καθ’ ύλην αρµοδίων.Η «νέα τάξη πραγµάτων» λοιπόν ακυρώνει όλες τις ιδιοκτησίες παρόλο που υπάρχουν τίτλοι – συµβόλαια αγοράς του 1800 και εντεύθεν πουθενά σ’ αυτά δεν αναφέρεται έκταση του δηµοσίου. Όµως µε αυτό ίσως εκτός των µόνιµων κατοίκων που θα θιγούν θα έχουν πρόβληµα και δύο δηµοτικοί σύµβουλοι οι οποίοι δεν είναι µόνιµοι κάτοικοι Αρκιών. Έχουν νόµιµους τίτλους και µάλιστα ο ένας απ’ αυτούς έχει πουλήσει µέρος της ιδιοκτησίας του.
Το πρόβληµα ξεκίνησε στο Επαρχιακό Συµβούλιο της 21.7.2000 όταν «σκαλίστηκε» το θέµα και άνοιξε η όρεξη της ΚΕΔ, αφού ακούστηκε ότι η γη ανήκει σ’ αυτή. Τα χρυσόβουλα δείχνουν ότι ανήκουν στη Μονή αλλά και στο άρθρο 1 του παραρτήµατος XIV από 10/2/47 συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων που κυρώθηκε µε το Νοµοθετικό Διάταγµα 423/1947 δεν αναφέρει ότι τα νησιά ανήκουν στο Ελληνικό Δηµόσιο επειδή ουδέποτε µεταβιβάστηκαν σ’ αυτό. Αλλά και ο 3800/1957 που επικαλούνται κάποιοι ειδικοί αναφέρει ότι το δηµόσιο παραχωρεί στο δήµο όλα τα έρηµα νησιά, όχι όµως και τους Αρκιούς οι οποίοι εκατοικούντο προ πολλού. Το παράδοξο της υπόθεσης είναι ότι ο δήµος έχει δηλώσει στο Κτηµατολόγιο την περιουσία του Δήµου στους Αρκιούς µε ΚΑΕΚ 100600902015 την έκταση των Αρκιών και µε άλλα ΚΑΕΚ την έκταση των έρηµων νησιών που του ανήκουν (έγγραφο του νοµικού συµβούλου του Δήµου στις 17/8/05). Αλλά και ότι το δηµόσιο δεν έχει σχέση µε τους Αρκιούς φαίνεται από το γεγονός ότι προ ολίγων ετών όπου επρόκειτο να κατασκευαστεί ελικοδρόµιο εκεί, ζήτησε το χώρο από το Δήµο αναγνωρίζοντας έτσι το ιδιοκτησιακό καθεστώς του δήµου. Και στη συνέχεια φάσκει και αντιφάσκει.
Όµως µε τη νέα κατάσταση δηµιουργούνται φόβοι και υπόνοιες για απεµπόληση των συµφερόντων του δήµου αφού οι δηµοτικοί µας άρχοντες χωρίς να γνωρίζουν τι συµβαίνει επί της ουσίας ετοιµάζονται διά των ενεργειών τους να χαρίσουν αυτά τα 9000 στρέµµατα στο δηµόσιο. άραγε γιατί; Γιατί δεν έχουν προβεί σε κάποια ενέργεια αντίκρουσης του Ν. 2443/96; Υπάρχει κάποιος λόγος που δεν το κάνουν; Παρ’ όλα αυτά έχουν ορκιστεί να διαφυλάττουν τη δηµοτική περιουσία και τα δηµοτικά συµφέροντα.
Ξαφνικά λοιπόν τίθενται εν αµφιβάλω όλες οι αποφάσεις του Δηµοτικού Συµβουλίου, θεωρούµενες και παράνοµες. Να θεωρηθεί δηλ. ότι ο δήµος παρανοµούσε:
1) όταν απεφάσιζε για την παραχώρηση χώρου στο δηµόσιο για το ελικοδρόµιο;
2) όταν συµµετείχε στη σύνταξη του Εθνικού κτηµατολογίου;
3) όταν συµµετείχε στην ενοικίαση της κτηµατικής περιουσίας του δήµου;
4) όταν απεφάσιζε την πώληση οικοπέδων στους Αρκιούς ως δηµοτική περιουσία κάνοντας την κοινωνική πολιτική του;
5) όταν σε διένεξη ιδιωτών κατοίκων Αρκιών υψηλά ιστάµενα του δήµου καταθέτουν ότι οι εκτάσεις που αποτελούν το «µήλο της έριδος» είναι δηµοτικές; 6) όταν οι ίδιοι δηµοτικοί άρχοντες συµµετείχαν στις δηλώσεις από πλευράς δήµου στο εθνικό κτηµατολόγιο; Κ.λ.π
Στο άρθρο 9 του Ν. 2100/1952 ΦΕΚ 114 τ. Α’ παρ. 1 αναφέρεται: το δικαίωµα κυριότητας του δηµοσίου επί κτηµάτων εν Δωδ/σω υπαγόµενο εις την κατηγορία ων δηµοσίων γαιών (Εραζί – Εµιριέ) αποσβέννυται, οι δ’ έχοντες δικαίωµα εξουσιάσεως (τεσσαρούφ) επί τοιούτων κτηµάτων αποκτώσι την πλήρη κυριότητα επ΄αυτών αυτοδικαίως δυνάµει του παρόντος και άνευ άλλης τίνος διαπιστώσεως. Τι έτι χρειάν έχοµε µαρτύρων λοιπόν;
Κατά τη συζήτηση της έκδοσης και ψήφισης του Νόµου 2443/96 ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ κ. Σφυρίου µε το από 25/10/96 δελτίο τύπου, αναφέρει ότι ζητήθηκε από τη Μονή και από τους δικηγόρους της να µην αµφισβητήσουν τα κυριαρχικά δικαιώµατα του δήµου στους Αρκιούς.
Τι άλλαξε στη συνέχεια;
Αλλά και έτσι ακόµη να είναι , και εφόσον τα διεκδικεί όψιµα και η Μονή να έλθουν σε επαφή οι δύο πλευρές για ν’ αντιµετωπίσουν αυτήν την πρόκληση αντί, να δίνει ο Δήµος το δικαίωµα στο κράτος να κάνει πολιτική µε ξένα κόλλυβα, και να διαχειρίζονται ξένοι τη δηµοτική περιουσία.
Αλλά και έτσι να µη γίνει. Θα έπρεπε ο Δήµος να επικαλεστεί ότι τα χρησιδεσπόζει προ αµνηµονεύτων χρόνων µέχρι και σήµερα και να κάνει δήλωση χρησικτησίας, αν θέλει να τα γλυτώσει. Σε διαφορετική περίπτωση υπάρχουν φόβοι ότι έρχονται τα χειρότερα. Ποια είναι αυτά; Ότι το δηµόσιο θα βάλει χέρι και στο µισό νησί της Πάτµου που από το 1720 µε το νοταρικό γράµµα έχει παραχωρηθεί από τη Μονή στο Δήµο. Ήδη έχει βάλει «χέρι» στο Γερανό εκεί που κατασκευάζεται το φράγµα, όπου η περιοχή εκείνη θεωρείται ότι ανήκει στο δηµόσιο. Έτσι ενώ το σπίτι µας έχει πάρει φωτιά εµείς τραγουδάµε και σιγοψυθιρίζουµε αδιάφορα.
Όµως έχουν αναλογισθεί οι αρµόδιοι σε τι περιπέτεια θα µπλέξουν το δήµο µε αυτή τους την ολιγωρία;
Αν όχι τους πληροφορούµε, ότι εκτός της απώλειας της τεράστιας εδαφικής περιουσίας του δήµου (από πλευρά) εκτάσεως θεωρείται ο πλουσιότερος δήµος στην Ελλάδα), ο δήµος Πάτµου από ιδιοκτήτης θα µετατραπεί σε γνωµοδοτικό όργανο του δηµοσίου, αφού το µόνο που θα κάνει, θα είναι να βεβαιώνει ποιος είναι και ποιοι όχι µόνιµοι κάτοικοι Αρκιών και ίσως στη συνέχεια Πάτµου. Αλλά υπάρχει πιθανόν και το ευφάνταστο σενάριο ότι το δηµόσιο θα αρχίσει να ξεπουλά – Πάτµος είναι αυτή – µέσω της Εταιρείας Τουριστικών Ακινήτων τα νησιά. Και από εκεί που δεν είχε τίποτα να βρεθεί και ιδιοκτήτης των νησιών.
Στο κτηµατολόγιο που έκανε ένσταση το δηµόσιο έχασε την υπόθεση. Άραγε ποια σκοπιμότητα εξυπηρετεί η συγκεκριμένη κίνηση του δήµου να σκαλίσει ξανά την υπόθεση;
Στη συνεδρίαση του Δηµοτικού Συµβουλίου της 21/2/06 ετέθη το θέµα και αποφασίσθηκε να προβεί ο Δήµος σε διεκδικητικές αγωγές. Απορία γιατί τόσο καιρό δεν έκαναν το αυτονόητο; Γιατί δηµιουργήθηκε θέµα εκ του µη όντος; Αξίζουν οι όποιες πολιτικές σκοπιµότητες να γίνονται σε βάρος των δηµοτικών συµφερόντων;
Ο καιρός θα δείξει.