του Νίκου Μελιανού

 

Μοναδικές στιγμές θρησκευτικού μεγαλείου, ψυχικής ανάτασης και γήινης πραγματικότητας έζησε η Πάτμος το φετινό Πάσχα, το οποίο απ’ ότι φαίνεται θα διαγράψει κάθε άλλη αντίστοιχη εορταστική περίοδο παλαιότερων ετών.

Πολλοί παράγοντες συνέβαλαν σε αυτό. Θα προσπαθήσουμε να τους καταγράψουμε όπως μας έρχονται στο μυαλό, φύρδην μίγδην, γιαυτό ζητάμε την κατανόηση σας. Κατ’ αρχάς φαίνεται ότι τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας έπαιξαν θετικότατο ρόλο και θα μπορούσε να έλεγε κάποιος, ότι για πρώτη φορά στο σύνολο τους πρόβαλαν το νησί μας πολλαπλώς και ποικιλοτρόπως, δίνοντας βάση, κατά βάση στα θρησκευτικά δρώμενα, ίσως και εξαιτίας του γεγονότος ότι πολλοί επισκέπτες δεν μπορούσαν να μεταβούν στα Ιεροσόλυμα λόγω του πολέμου, επιλέγοντας την Ιερουσαλήμ του Αιγαίου που είναι η Πάτμος.

 

Έτσι ξεκινώντας από τα ΠΑΤΜΙΑΚΑ ΧΡΟΝΙΚΆ, την τηλεόραση ΚΟΣΜΟΣ, την τηλεόραση της ΚΩ, τον ΑLPHA, το ΟPEN, o SKAI, O ANTENNA, to ΜΕΓΑ, το ΘΑΡΡΙ, καθώς και πλήθος Ρ/Σ, θα πρέπει να πούμε ότι είχαν επιδοθεί σε αγώνα δρόμου ή καλύτερα προβολής για το ποιο Μέσο θα κάνει το καλύτερο ρεπορτάζ, στη δημιουργία των οποίων πολύτιμη ήταν η συνεισφορά ατόμων από Πάτμο οι οποίοι γνωρίζουν πολύ καλά την ιστορία του νησιού αλλά και πράγματα και καταστάσεις, ( Επίσκοπος Αμφιλόχιος Τσούκος, Ματθαίος Μελιανός,  Γαλακτίων Κάνδρος, Ευθύμιος Κουτσανέλλος, οι τοπικοί δημοσιογράφοι και αρκετοί άλλοι από τους οποίους ζητάμε συγγνώμη αν μας διέφυγαν).

Έτσι από το Σάββατο του Λαζάρου μέχρι το πρωί του Μ. Σαββάτου έφθασαν στην Πάτμο, περισσότερα από 4.000 άτομα, εκτός από αυτούς των κρουαζιερόπλοιων που υπολογίζονται σε μερικές χιλιάδες, ντόπιοι και κυρίως επισκέπτες για να συμμετάσχουν στα θρησκευτικά δρώμενα, άτινα λαμβάνουν χώρα στην Αποκάλυψη, στις Μονές αλλά και στους Ενοριακούς Ναούς των τριών οικισμών Χώρας, Σκάλας και Κάμπου.

 

Έτσι η αρχική επιφυλακτικότητα μετετράπη σε βεβαιότητα για τις ημέρες του Πάσχα, ότι θα γινόταν χαμός, αλλά και πρόκριμα για την καλοκαιρινή σαιζόν η οποία ευρίσκεται ante portas ( προ των πυλών ) Και όλα αυτά συνεπικουρούμενοι από ένα θαυμάσιο καιρό , ο οποίος ήταν όπως ακριβώς χρειαζόταν, ειδικά τη Μ. Πέμπτη με την τελετή του ΝΙΠΤΗΡΑ ( που αποκαλείται το ΠΑΣΧΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΤΜΟ στην πραγματοποίηση του οποίου ακολουθείται το πατριαρχικό τυπικό, όπως και στα Ιεροσόλυμα ), όπου επικρατούσε το αδιαχώρητο και παρά το γεγονός ότι η εξέδρα τέλεσης του Νιπτήρα μετακινήθηκε αρκετά στην πλατεία δημαρχείου προς την πλευρά του αγάλματος του Εμμανουήλ Ξάνθου. ( Σχετικό φωτορεπορτάζ και βίντεο στην εφημερίδα ΠΑΤΜΙΑΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ )

Αλήθεια έχει υπάρξει ποτέ προβληματισμός για το αν ο χώρος που πραγματοποιείται είναι σχεδόν ακατάλληλος, λόγω της κατ’ έτος αυξανόμενης επισκεψιμότητας πέρα από την παραδοσιακή του μεγαλοπρέπεια ;; Υπάρχουν εναλλακτικές προτάσεις ;; Τι λέει ο Δήμος ;; Ποια είναι η θέση της Μονής ;; Μια πρόταση πιθανόν να ήταν , να μεταφερθεί αλλού το άγαλμα του Εμμ. Ξάνθου και να πάει πίσω η εξέδρα 20 μ. περίπου κερδίζοντας χώρο . Η δεύτερη είναι να πάει και να ακουμπήσει η εξέδρα στον τοίχο του σπιτιού της κας Έφης Γρύλλη, που θα κέρδιζε πολύ περισσότερα μέτρα αλλά θα προφύλασσε και από κακές καιρικές συνθήκες. Τρίτο να αναπτυχθούν πτυσσόμενες κερκίδες – εξέδρες, αμφιθεατρικά στο χώρο της πλατείας , που θα καλύψουν όλα τα γούστα στην επιλογή του χώρου παρακολούθησης της τέλεσης του Νιπτήρα και το τελευταίο και πιο τολμηρό να μεταφερθεί η τέλεση του στο χώρο της Αποκάλυψης, αφού επιλυθούν τα υπάρχοντα προβλήματα στατικότητας και επικινδυνότητας των καθισμάτων και των εξεδρών. Και όλα αυτά για ν’ αποφεύγονται πιθανές παρεξηγήσεις μεταξύ όρθιων και καθισμένων.

Στην τελετή του Νιπτήρα για πρώτη φορά παραβρέθηκαν 2 Υπουργοί : ο Νίκος Δένδιας υπουργός Εθνικής Άμυνας και ο Γιάννης Παππάς βουλευτής Δωδεκανήσου, υφυπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, αλλά και όλη σχεδόν η ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων : Αρχηγός ΓΕΕΘΑ, αρχηγός ΓΕΣ και Α/ ΑΣΔΕΝ. Ακόμη οι Βασίλης Υψηλάντης και Μάνος Κόνσολας βουλευτές Δωδεκανήσου της Ν.Δ. καθώς και ο Γιώργος Νικητιάδης βουλευτής Δωδεκανήσου με το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και από τους εκπροσώπους της Τ.Α. μόνο ο δήμαρχος Καλύμνου Γ. Μαστροκούκος, αφού οι υπόλοιποι από τους ίδιους χώρους που είχαν προσκληθεί, δεν παραβρέθηκαν λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων. Ειδική μνεία πρέπει να γίνει και για το Δήμο και ειδικά για το σύμβουλο επί των έργων Αντώνη Φέγγαρο, ο οποίος φρόντισε με περισσή προθυμία, να κατασκευάσει πρόχειρη σκαλωσιά για να μπορέσουν οι τοπικοί δημοσιογράφοι , που ενημερώνουν καθημερινά τους πολυπληθείς αναγνώστες της εφημερίδας Πατμιακά Χρονικά, να καλύψουν τηλεοπτικά αυτό το μοναδικό θρησκευτικό γεγονός.

Τη Μ. Παρασκευή φέτος η γυναικεία χορωδία στον Άγιο Ιωάννη Πρόδρομο, έψαλε όλα τα εγκώμια για πρώτη φορά στο σύνολο τους καταπληκτικά, ενώ και στους άλλους ενοριακούς ναούς του νησιού καταπληκτικές μεικτές χορωδίες απέδιδαν θαυμάσια τα τροπάρια του Επιτάφιου Θρήνου. Την ίδια ημέρα και παρά το γεγονός ότι η δημοτική αρχή κατέβαλε αγωνιώδεις προσπάθειες για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των ημερών ( καθαριότητα, συλλογή σκουπιδιών, ασπρίσματα, τοποθέτηση 5 προβολέων μεγίστης ισχύος κ.λ.π και τα πήγε θαυμάσια διά του αρμόδιου αντιδημάρχου Διαμαντή Τουρτουλή,) εν τούτοις μια μικρή λεπτομέρεια θόλωσε την κατά άλλα καλή εικόνα. Μετά την έξοδο των Επιταφίων και τις διαφορετικές πορείες που έκαναν κατέληξαν, όπως κάθε χρόνο, στην κεντρική πλατεία για να ψαλλεί το Επιτάφιο τροπάριο το οποίο δεν άκουσε ουδείς από την πραγματική λαοθάλασσα που ήταν συγκεντρωμένη εκεί και τούτο συνέβη επειδή δεν υπήρχε… μικρόφωνο. Ρωτήσαμε την ίδια στιγμή το δήμαρχο Ν. Τσαμπαλάκη για το γεγονός και μας είπε ότι έγινε κακή συνεννόηση ή μάλλον καθόλου συνεννόηση, αφού και την εξέδρα που υπήρχε ο ίδιος λίγο πριν την περιφορά , την κουβάλησε στο χώρο ο ίδιος και δεν είχε ενημερωθεί από τους ιερείς των ενοριακών ναών οι οποίοι τα προηγούμενα χρόνια φρόντιζαν το θέμα αυτό, γιαυτό τόνισε ότι πρέπει να ενημερώνεται η δημοτική αρχή από τους καθ’ ύλη αρμοδίους για να υπάρχει και θετικό αποτέλεσμα.

Το Μ. Σάββατο άνδρες του Λιμεναρχείου Πάτμου μαζί και με τον ‘’ επιτετραμμένο τόσα χρόνια για τη μεταφορά του Αγίου Φωτός Θ. Κορώνη,’’ υπερέβαλαν εαυτούς, για να έλθει έστω και στο και 5’ το ΆΓΙΟ ΦΩΣ και να μοιραστεί στους πιστούς, ακολούθησε το ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ , ενώ χάριν του εθίμου έπεσαν και κάποια βεγγαλικά, ασυγκρίτως λιγότερα από κάθε άλλη χρονιά. Χρόνια πολλά λοιπόν σ’ αυτούς οι οποίοι εκτός από την επιτυχή έρευνα, αποτροπή και διαφύλαξη των συνόρων της θαλάσσιας πατρίδας μας, προσφέρουν και κοινωνικό – θρησκευτικό έργο.

Την Κυριακή του Πάσχα το καθιερωμένο επί τόσα χρόνια τραπέζι του Δήμου, με μεζέδες, κρασί, μουσική και τραγούδια από τους : Μανώλη Τραυλό, Μιχάλη Γαμπιεράκη , Θεολόγο Θεοδοσίου, Γιάννη Γρύλλη, Μιχάλη Ελένη και το νεαρό Βασιλη Γραμματικό, προς τιμή των επισκεπτών που προτίμησαν το νησί μας για τις Πασχαλινές διακοπές τους είχε την τιμητική του, με το δήμαρχο να τους καλωσορίζει, να τους ευχαριστεί, να απονέμει τα εύσημα στους δημοτικούς υπαλλήλους για τις εν γένει υπηρεσίες που προσέφεραν κυρίως στην καθαριότητα του νησιού και στη συνέχεια μετά την καταπληκτική χορευτική παράσταση των νεαρών χορευτών της σχολής ΑΛΩΝΙ, με μουσικοχοροδάσκαλο το Διονύση Τραυλό, να σέρνει πρώτος το χορό μαζί με μερικούς δημοτικούς συμβούλους, όσοι δεν ήταν απασχολημένοι με το σερβίρισμα.

 

Η έκπληξη ήταν η εκτός προγράμματος παρουσία και η πανδαισία μουσικής και τραγουδιού από δύο καταξιωμένους μουσικούς καλλιτέχνες που λάμπουν στο καλλιτεχνικό στερέωμα, τους δικούς μας Θεολόγο Μιχελή, βιρτουόζο του βιολιού και τη γνωστή υπέροχη αοιδό - σύζυγο του Μαρία Αναματερού οι οποίοι έδωσαν ένα διαφορετικό τόνο στην εκδήλωση ξεσηκώνοντας το φιλοθεάμον κοινό με τα νησιώτικα και όχι μόνο τραγούδια τους.
Δευτέρα του Πάσχα άρχισαν οι μαζικές αποχωρήσεις αφού το πλοίο πήρε 1.120 άτομα, ενώ με τον αγιασμό με τα Ιερά λείψανα της Μονής στη Χώρα και την περιφορά των εικόνων τη Λαμπρή Τρίτη από όλες τις ενορίες του νησιού στα σπίτια των πιστών, ολοκληρώθηκαν οι Πασχαλινές εορταστικές εκδηλώσεις, πραγματική διαφήμιση για το νησί μας και τις επόμενες ημέρες αναμενόταν να αναχωρήσουν και οι υπόλοιποι επισκέπτες .

 

Ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, εστιατόρια, ζαχαροπλαστεία, φούρνοι, ταβέρνες, ταξί και άλλοι φορείς που πιθανόν να μας διαφεύγουν ανταποκρίθηκαν με επιτυχία στις γαστρονομικές και γαστριμαργικές επιθυμίες και ανάγκες των επισκεπτών. Για τα διάφορα άλλα συμβάντα εντός και εκτός των εκκλησιών, αυτά τα έχει καλύψει ήδη η τέφρα της Ιστορίας.

Αφήσαμε τελευταίο στη σειρά, αλλά πρώτο σε προσφορά το Α.Τ. Πάτμου. Ότι και να πει κάποιος θα είναι λίγο. Όλα τα στελέχη του, όλο το 24ωρο, με επικεφαλή το Διοικητή του Ευθύμιο Ιωαννίδη , κατά τη διάρκεια όλων των ημερών των εορταστικών – θρησκευτικών εκδηλώσεων, ήταν όλοι έξω στους δρόμους, για την εφαρμογή των μέτρων τάξης και τη ρύθμιση της κυκλοφορίας ( ειδικά στην τελετή του Νιπτήρα και στην περιφορά των Επιταφίων ), ενώ συνέβαλαν αποφασιστικά με τη διακριτική παρουσία τους, στον περιορισμό της ρίψης κροτίδων αποφεύγοντας έτσι την πιθανή πρόκληση ατυχημάτων. Για αυτήν την ‘’ αναίμακτη’’ αλλά τόσο σημαντική δράση και προσφορά τους, τους αξίζουν πολλά συγχαρητήρια.

Και αν η Πάτμος δεν ήταν γνωστή για τον πνευματικό της πλούτο και την πνευματική αύρα που εκπέμπει, πάλι θα καλούσε τον κόσμο για να του αποκαλύψει την αίγλη του θεϊκού της μυστηρίου. Αυτή που αναβρύζει από το Παγκόσμιο Κέντρο της Ορθοδοξίας, των Θρησκειών και των Πολιτισμών, την ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ. Γιατί στην Πάτμο έρχεται κάποιος να μελετήσει το χρόνο και το χώρο, που γράφτηκε το τελευταίο βιβλίο της Καινής Διαθήκης από τον ‘’ Ηγαπημένο μαθητή του Χριστού’’ τον Ιωάννη, με την ταυτόχρονη παρουσία του Τριαδικού Θεού, να επισκεφθεί τα μοναστήρια, κυρίως του Α.Ι.ΘΕΟΛΌΓΟΥ με το μουσείο και τα άλλα πολύτιμα αντικείμενα, να παρακολουθήσει και να ζήσει τις ιερές τελετές, να συμμετάσχει νοερά, πνευματικά, και να εξιλεωθεί. Και φεύγοντας, κλείνει τα μάτια καταμεσής του πελάγου και ονειρεύεται όλα αυτά που έζησε, λουσμένα στις ηλιόλουστες ακτίνες φωτός, αλλά και στις λάμψεις του υπέροχου φεγγαριού, της ΜΟΝΑΔΙΚΗΣ ΠΑΤΜΟΥ, και δίνει στον εαυτό του την υπόσχεση : ΘΑ ΞΑΝΑΡΘΩ.

Σημείωση : Πάντα υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν παράπονα τα οποία ουδόλως υπέπεσαν στην αντίληψη μας. Ακόμη όμως και αν υπήρξαν, τα κάλυψε όλα η γενικότερη συμμετοχή του νησιού στη φιλοξενία τόσο πολλών επισκεπτών. Χρόνια πολλά και κυρίως καλά για όλους.