της Ιωάννας Μέμου-Φερμακάκη 

 

Στις 28/01/2022 η Οικονομική Επιτροπή (0.Ε.) του Δ. Πάτμου, κατόπιν εισήγησης του Δημάρχου, αποφάσισε να εγκρίνει την πρόταση χρηματοδότησης που της έγινε από το πρόγραμμα New Energy Solutions Optimized for Islands   (NESOI).
Η απόφαση δημοσιεύτηκε στη Διαύγεια.
Εκεί διαβάζουμε ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα αφορά την ενεργειακή μετάβαση των νησιών σε καθαρή ενέργεια, στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής πολιτικής, με ορίζοντα το 2030.

Φορέας υλοποίησης του έργου είναι μια κοινοπραξία, αποτελούμενη από 10 εταιρείες, ευρωπαϊκής ταυτότητας (μεταξύ τους 2 ελληνικές).
Η πρόταση, που αφορά τα νησιά Πάτμο, Λειψούς και Κάλυμνο, προβλέπει την εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας για «τον εξηλεκτρισμό των θαλάσσιων και χερσαίων μεταφορών».
Προτείνει, ως μέσο επίτευξης του στόχου, την παραγωγή της απαιτούμενης ενέργειας από φωτοβολταϊκούς σταθμούς και ανεμογεννήτριες, καθώς και την εγκατάσταση ταχυφορτιστή στην Κάλυμνο.
Ζητάει να μελετηθεί η ελαχιστοποίηση των χερσαίων μετακινήσεων, μέσω της διαμόρφωσης ποδηλατοδρόμων και μονοπατιών. Προσθέτει τον εξηλεκτρισμό του δημοτικού και επαγγελματικού στόλου οχημάτων και το ενδεχόμενο ενεργειακής κάλυψης φτωχών νοικοκυριών χωρίς να αναφέρεται ο τρόπος. 
Προσδοκά και υποδεικνύει τη συμμετοχή στην υλοποίηση του σχεδίου των εντόπιων εταιρειών «ΑΝΩΝΥΜΗ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΛΥΜΝΟΥ ΑΕ» και»Patmos marine”.
Σημειώνεται ότι τα έργα που θα επιλεγούν, θα λάβουν τεχνική υποστήριξη αξίας ως 60.000 ευρώ από τους φορείς που συμμετέχουν στην κοινοπραξία και άμεση χρηματοδότηση έως 60.000 ευρώ για την επιλογή επιπλέον απαραίτητων συνεργατών από τους δικαιούχους.

 

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ
Υπογράφοντας ο Δήμος το αίτημα για συμμετοχή στο εν λόγω πρόγραμμα, έχει δεσμευτεί και στην υλοποίηση της συγκεκριμένης πρότασης;

Διότι το έργο δεν αφορά μόνον το σκέλος της ηλεκτροκίνησης χερσαίων και θαλάσσιων μεταφορών αλλά και το σκέλος που προβλέπει εγκατάσταση ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών, προκειμένου να παράγεται η απαιτούμενη ενέργεια.

 

Γνωρίζουμε ότι ο Δήμος Πάτμου το 2020 είχε ομόφωνα απορρίψει και διαμαρτυρηθεί στα αρμόδια υπουργεία για την αδειοδότηση 8 ανεμογεννητριών που είχαν δοθεί, εν αγνοία του. Είχε θεωρήσει την πράξη ως περιφρόνηση της τοπικής κοινωνίας και της ιδιαιτερότητας του τόπου, αμφισβήτησης του ιδιοκτησιακού καθεστώτος του νησιού και είχε επικρίνει την απουσία σχετικών μελετών.

Με παρόμοιο σκεπτικό, πρόσφατα(10/11/2021) το Περιφερειακό συμβούλιο Ν. Αιγαίου επίσης ζήτησε την αναστολή εκτέλεσης των αδειών που είχαν εκδοθεί για ανεμογεννήτριες, έως ότου ολοκληρωθεί ο χωροταξικός σχεδιασμός που ακόμα εκκρεμεί.

Εφ όσον λοιπόν παραμένει ο προβληματισμός τόσο για την αλλοίωση του ευαίσθητου οικοσυστήματος του νησιού όσο και η ανησυχία για την ανυπαρξία χωροταξικού για τις ΑΠΕ, θεωρούμε ότι ο Δήμος θα πρέπει να καλέσει την τοπική κοινωνία σε δημόσια διαβούλευση, προκειμένου να διαμορφωθούν κοινές απόψεις και σχεδιασμοί για το μέλλον του νησιού.

 

Όμως σε συνέντευξη που παραχώρησε ο Δήμαρχος Πάτμου στα Πατμιακά χρονικά στις 06/02/, μίλησε με ενθουσιασμό για την εγκατάσταση στο νησί φορτιστή για ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
Αυτό σημαίνει ότι ήδη έχουν ληφθεί αποφάσεις, ερήμην της πατμιακής κοινωνίας, που αφορούν το μέλλον της;

Ανησυχούμε πολύ.
Ηλεκτρικά αυτοκίνητα σημαίνει ότι έχει συμφωνήσει η δημοτική αρχή για εγκατάσταση ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών στο νησί; Πόσα; Πού;

Ηλεκτρικά αυτοκίνητα ιδιωτικά ή δημοτικά;

Πού είναι οι μελέτες;
Ο στόχος που θέτει το πρόγραμμα NESOI για ενεργειακά συστήματα φιλικά προς το περιβάλλον των νησιών είναι σωστός και ευκταίος.

 

Το ζητούμενο είναι να μην προκληθεί ανεπανόρθωτη ζημιά στο φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον που δεν θα αντισταθμίζει το όφελος που θα αποκομίσουμε με τα «καθαρά», μη ρυπογόνα ηλεκτροκίνητα μέσα μεταφοράς.

Η Πάτμος προσελκύει ταξιδιώτες από όλο τον κόσμο χάρις στο μοναδικό, αμόλυντο(εν πολλοίς) τοπίο της. Θα πρέπει να το προσέχουμε ως κόρην οφθαλμού.

Νομίζουμε ότι η δημοτική αρχή, μέσα στα πλαίσια ενός οράματος για το παρόν και το μέλλον του νησιού, θα πρέπει να εκπονήσει τη δική της μελέτη, ιεραρχώντας τις ανάγκες και να συμμετάσχει στο πρόγραμμα προς όφελος της τοπικής κοινωνίας.

 

Δύο από τους εταίρους της κοινοπραξίας είναι ελληνικοί ερευνητικοί οργανισμοί (ETHNIKO KENTRO EREVNAS KAI TECHNOLOGIKIS ANAPTYXIS, ELLINIKI ETAIRIA ENERGEIAKIS OIKONOMIAS) που περιγράφουν την συμβολή τους στην υλοποίηση των έργων ως παροχή τεχνογνωσίας στην εκπόνηση των ζητούμενων μελετών.

Μπορούμε να ζητήσουμε την βοήθειά τους, προκειμένου να διαμορφώσουμε μια πρόταση, προσαρμοσμένη στις ιδιαιτερότητες και στις ανάγκες του νησιού.

Τα έργα που έχουν εγκριθεί και αφορούν άλλα μικρά νησιά είτε δικά μας είτε της υπόλοιπης Ευρώπης είναι πολύ πιο ενδιαφέροντα.

Μήπως θα έπρεπε να πάρουμε ιδέες από τα τρέχοντα προγράμματα, αφού, από ό,τι φαίνεται, υπάρχει μεγάλο εύρος δυνατοτήτων; Χρήσιμο είναι να ανατρέξουμε στην ιστοσελίδα της NESOI για να δούμε τι έργα έχουν εγκριθεί. (https://nesoi.eu/content/projects-briefs)

 

Η Πάτμος έχει ως μοναδικό θησαυρό της ένα φυσικό περιβάλλον που έχει μείνει, εν πολλοίς, αλώβητο από καταστροφικές επεμβάσεις. Θα πρέπει να θέτουμε, ως κορυφαία και αδιαπραγμάτευτη αρχή, την προστασία αυτού του μοναδικού μνημείου της φύσης.

Συμβάλλοντας στον διάλογο που πρέπει να γίνει ούτως ή άλλως, προκειμένου από κοινού να διαμορφώσουμε το πλαίσιο ανάπτυξης που οραματιζόμαστε για το νησί, καταθέτω τις εξής σκέψεις.

 

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, παρά τα μειονεκτήματά τους (μερική και σχετική κάλυψη αναγκών, κόστος εγκατάστασης και προβλήματα απόσυρσης) και παραβλέποντας την αλλοίωση του περιβάλλοντος που επιφέρουν, θα μπορούσαν να είναι αντικείμενο συζήτησης, υπό τις εξής προϋποθέσεις:
• Να έχουν ως στόχο την μερική ενεργειακή αυτάρκεια του τόπου.
• Να αποσκοπούν στην παροχή ενέργειας για τις ανάγκες του νησιού και όχι στην εξαγωγή ενέργειας για λογαριασμό τρίτων.
• Να λαμβάνουν σοβαρά υπ’ όψιν τους το μέγεθος και την ευαίσθητη ταυτότητα του τόπου.

Εναλλακτικά, μήπως θα ήταν πιο χρήσιμο να επικεντρώσουμε το ενδιαφέρον μας στην βελτίωση του υπάρχοντος συστήματος, βρίσκοντας λύσεις που αποσκοπούν στην εξοικονόμηση ενέργειας, βελτίωσης των ενεργοβόρων μέσων και εξάλειψης της ηχορύπανσης από τα οχήματα;

 

Εν κατακλείδι, η Πάτμος μπορεί να βελτιώσει και να αντιμετωπίσει επιτυχώς προβλήματά της, εκμεταλλευόμενη την προταθείσα χρηματοδότηση αλλά οφείλει να εκπονήσει δική της μελέτη που να απαντάει θετικά στην πρόκληση και την ευκαιρία που της παρέχεται.

 

Απευθυνόμαστε σε κάθε κάτοικο της Πάτμου και κάθε επαγγελματικό και κοινωνικό φορέα του νησιού και του προτείνουμε να ζητήσει ευρεία ενημέρωση για τους σχετικούς σχεδιασμούς και να καταθέσει δημόσια σκέψεις και προτάσεις.

 

Καλούμε τον Δήμο που εκ του θεσμικού του ρόλου είναι ο αρμόδιος να θέσει το πλαίσιο και να κινητοποιήσει τη γόνιμη σκέψη των συνδημοτών μας, να προχωρήσει σε δημόσιο διάλογο και να καταλήξει σε δικό του σχεδιασμό, με σεβασμό στην προστασία της φυσιογνωμίας του τόπου που πρέπει ως αδιαπραγμάτευτη αρχή να διέπει τις σκέψεις και τις προτάσεις όλων.

Μακάρι τα «Πατμιακά χρονικά» να βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση και να φιλοξενήσουν στις σελίδες τους τον επιθυμητό διάλογο που προτείνουμε.

 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του patmostimes.gr