του Νίκου Μελιανού.  Φωτό: O πιο διάσημος πίνακας για τα κάλλαντα του Νικηφόρου Λύτρα 

 

Σκόρπιες σκέψεις πλημμύρισαν το μυαλό μου στο μεταίχμιο του λυκόφωτος του 2021 και στο λυκαυγές του 2022. Ακούγοντας τις καμπάνες των εκκλησιών να ηχούν χαρμόσυνα και εορταστικά στην αλλαγή του νέου χρόνου, τα διάφορα βεγγαλικά να φωτίζουν την σκοτεινή από κάθε άποψη νύχτα – παλιά που συμμετείχε η ΔΕΗ στον εορτασμό στις 00:00 έσβηνε για λίγο τα φώτα – τις τηλεοράσεις να σκοτώνονται για το ποια θα έχει καλύτερο πρόγραμμα χάριν των διαφημίσεων και κατ’ επέκταση των κερδών, πιθανόν να απορεί και να αναρωτιέται: Ε! Και τι έγινε που άλλαξε ο χρόνος; Μήπως θα αλλάξει την καθημερινότητα μας; Μήπως εδώ και 12 χρόνια δεν λέγαμε τα ίδια εμβαπτισμένοι στη λαίλαπα των μνημονίων; Τι άλλαξε λοιπόν;

Μα φυσικά το νούμερο της χρονιάς. Αλλά και σήμερα πότε με τον κορονοιο, πότε με την μετάλλαξη Δέλτα, πότε με την μετάλλαξη Όμικρον – ας ελπίσουμε ότι αυτή η μετάλλαξη του ιού δεν θα ακολουθήσει τα γράμματα του αλφάβητου γιατί τότε αλλοίμονο μας - ταλαιπωρούμαστε για μια ακόμη φορά. Ένας καινούργιος λοιπόν χρόνος ανέτειλε πάνω από την βασανισμένη και πολυδοκιμασμένη ανθρωπότητα. Εκατομμύρια ευχές σε όλο τον κόσμο υποδέχθηκαν την ανατολή του 2022. Όπως κάθε χρόνο έτσι και σήμερα ημέρα γιορτής και προσδοκιών, οι άνθρωποι ενώνουν τις ευχές τους εκφράζοντας τον βαθύτερο πόθο τους να ζήσουν ειρηνικά, κυρίως όμως με υγεία μακριά από τους εφιάλτες της αβεβαιότητας και της δοκιμασίας των λαών από την πανδημική μάστιγα των ιών και των μεταλλάξεων τους.

Νέος χρόνος λοιπόν, στον οποίο φορτώνουμε όλες τις προσδοκίες μας περιμένοντας να ικανοποιήσει όσα δεν ικανοποίησαν οι προηγούμενοι και ειδικά ο τελευταίος. Ακόμη να δώσει απάντηση στο ερώτημα : Τι έκανα που δεν θα έπρεπε να κάνω στην χρονιά που πέρασε, αλλά και τι δεν έκανα που θα έπρεπε να κάνω. Κι αν δεν γίνει κι αυτό, να ικανοποιήσει δηλαδή ότι δεν έκαναν οι προηγούμενοι θα τον πούμε απαίσιο, ή θα το αποδώσουμε σε αυτόν που μας έκανε ποδαρικό, στον οποίο θα φορτώσουμε την κάθε αναποδιά που θα μας συμβεί ή θα τον προκαλέσουμε οι ίδιοι από κακό χειρισμό και φυσικά δεν θα αποδώσουμε ποτέ τις ευθύνες στον εαυτό μας.
Πολλά και διαφορετικά είναι τα συναισθήματα και οι σκέψεις που κατακλύζουν την ψυχή των ανθρώπων στο ξημέρωμα της κάθε πρωτοχρονιάς. Άλλοι οι οποίοι πιστεύουν ότι ο νέος χρόνος θα αλλάξει με μαγικό τρόπο όλα τα στραβά και τα ανάποδα που έχουν κάνει, άλλοι που η ιδέα τους αγχώνει και τους καταπιέζει, ενώ άλλοι όλο και κάτι νιώθουν καθώς το ρολόι του κόσμου χτυπάει μεσάνυχτα κατά τον Μενέλαο Λουντέμη. Γιατί στα αλήθεια μια αλλαγή χρονιάς μας προκαλεί αναστάτωση; Μήπως επειδή όλα τα όνειρα που κάναμε αποδείχθηκαν αυταπάτες κατά τον Κ. Καβάφη ή μήπως ένα εικονικό κλείσιμο λογαριασμών με τα παλιά;

Προβληματισμένοι από τα λάθη, τις κακοτυχίες και τις αποτυχίες θεωρούμε ότι στο νέο έτος τα πάντα θα είναι καλύτερα αφήνοντας πίσω τα βαρίδια του παρελθόντος. Γιατί ο νέος χρόνος μέχρι να αποδειχθεί το αντίθετο, θα μοιάζει στο ξεκίνημα του με Tabula Rasa (άγραφο χαρτί) ή νομίζουμε πως είναι για να γράψουμε εμείς αυτό που ονειρευόμαστε. Όμως οι άνθρωποι από την φύση τους ενθουσιάζονται γρήγορα και δυστυχώς απογοητεύονται γρηγορότερα, χάνουν την ενεργητικότητα τους, τα σχέδια ατονούν, τα όνειρα ξεθωριάζουν και ξαναβουλιάζουν στην γνωστή ρουτίνα η οποία εν τέλει τους βολεύει : «Δεν πειράζει, από αύριο πάλι», μέχρι που ο πανδαμάτωρ χρόνος τρέξει αδυσώπητα παρασύροντας μας και φτάνοντας στον επόμενο Δεκέμβριο θα ξαναρχίσουμε τις υποσχέσεις στον εαυτό μας. Έτσι θα περνούν τα χρόνια και κάποτε στο μέλλον το μόνο που θα μας συνδέει με τις πρωτοχρονιές του παρελθόντος και το οποίο θα μας κρατά σε εγρήγορση θα είναι το ευχετήριο φιλί του νέου χρόνου και αναπολώντας το παρελθόν μοιρολατρικά φέρνουμε στο μυαλό μας την διαπίστωση του Κ. Βάρναλη : «Αχ, που είσαι νιότη που έλεγες πως θα γινόμουν άλλος».

Σε ένα φαύλο κύκλο εξαιτίας της κακής χρήσης της προόδου και των θαυμαστών επιτευγμάτων της επιστήμης χιλιάδων χρόνων, φτάσαμε στο σημείο όπου φάνηκε ολόγυμνη η παντοδυναμία τους, ενώ ταυτόχρονα αποκαλύφθηκε σε όλη της την μεγαλοπρέπεια η γύμνια του ανθρώπου. Δημιουργήσαμε την αυταπάτη της καταναλωτικής ευημερίας και χωρίς να το συνειδητοποιήσουμε βρεθήκαμε μπροστά σε άμετρα συσσωρευμένες πλαστές ανάγκες που έχουν γίνει ψύχωση και κατάρα καθώς προσπαθούμε να τις προσεγγίσουμε, ενώ την ίδια ώρα αντιλαμβανόμαστε πως απομακρυνόμαστε αδιάκοπα και απλά γινόμαστε θύματα των στυγνών εκμεταλλευτών.

Πριν μερικές μέρες τα παιδιά γύριζαν στα σπίτια και αναβίωσαν το παλιό έθιμο ψάλλοντας τα κάλαντα μέσα σε μια γιορταστική ατμόσφαιρα. Έδωσαν και πήραν, πήραν και έδωσαν. Στα μάτια τους αντίκριζες την προσδοκία ενός καλύτερου κόσμου, ενώ εμείς με την βεβαρημένη συνείδηση ένοχοι στα μύχια της καρδιάς μας ήταν σαν να απολογούμασταν. Και το ερώτημα παραμένει σκληρό και αμείλικτο. Ποιο κόσμο θα τους κληρονομήσουμε; Αυτόν που κληρονομήσαμε και εμείς ή αυτόν που κάποιοι ειδικοί φρόντισαν να διαμορφώσουν, και εμείς απαθείς απλά παρακολουθούσαμε; Όμως κάπου εδώ υπάρχει και η ευθύνη μας. Μια ευθύνη που θα πρέπει κάποτε να μας νουθετήσει και να μας συνετίσει. Είμαστε υπόλογοι για την υποβάθμιση της ζωής, για την κακή ποιότητα της που απεργαζόμαστε, για την υπεροψία μας, αλλά και για την αλαζονική μας αυταρέσκεια. Επιτακτική ανάγκη είναι κάποτε να κοιτάξουμε υπεύθυνα το χρέος μας. Και η συνηθισμένη ευχή "χαρούμενο και ευτυχές το νέον έτος" να γίνει το σύνθημα του ξεσηκωμού, για την αγάπη του ανθρώπου στον άνθρωπο και τον σεβασμό της προσωπικότητας του, καθώς και για την οριοθέτηση νέων στόχων και την χάραξη νέας πορείας.

Είναι εφικτό αυτό να γίνει αρκεί να το πιστέψουμε και όχι μόνο να ευχόμαστε πως το 2022 θα είναι για όλο τον κόσμο ένας χρόνος δραστήριος και δημιουργικός και ότι θα δουλέψουμε για να επιτύχουμε τους στόχους τους οποίους έχουμε θέσει, θεωρώντας ότι η νέα χρονιά θα φέρει αυτά που μας αξίζουν και ίσως κάποια από αυτά που έχουμε χάσει.

Αρκεί φυσικά να δουλέψουμε προς την σωστή κατεύθυνση, αποφεύγοντας την μοιρολατρία η οποία δεν έσωσε ποτέ κανένα από την μοίρα του. Πολύ συχνά οι Αρχαίοι μας πρόγονοι έλεγαν : Συν Αθηνά και χείρα κίνει. Ευχές ναι αλλά χρειάζονται και έργα για την πραγματοποίηση τους.

 

ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ