της Σμαράγδας Μουλιάτη

Αντιδράσεις από φορείς, επαγγελματίες του τουρισμού και κατοίκους έχει προκαλέσει η εγκύκλιος της Πατριαρχικής Εξαρχίας Πάτμου στους κληρικούς του νησιού μας, σχετικά με την τέλεση των Ιερών Μυστηρίων Γάμου και Βαπτίσεως .

 

Η εγκύκλιος αυτή πέρα από την ανάδειξη και υπογράμμιση θεμελιωδών κανόνων και αρχών της Αγίας Εκκλησίας για τα Ιερά Μυστήρια, για τα οποία η εκκλησία ΄καλώς κάνει και τα υπενθυμίζει στο πλήρωμα της, όταν βλέπει ότι παραβιάζονται, καταγράφει απαγορεύσεις και περιορισμούς τέλεσης τους σε χώρους, όπως:
«άπαντα τα «εξωκκλήσια» ιδιωτικά και μη, εις τα ς Ιεράς Μονάς και εις τα ιερά καθίσματα της Πατριαρχικής Εξαρχίας.
Οι αντιδράσεις φορέων τουρισμού, όπως π.χ. της τουριστικής επιτροπής του Δήμου Πάτμου των ξενοδόχων και ιδοκτητών καταλυμμάτων προέρχονται από το γεγονός ότι η Πάτμος στηρίζει την οικονομία της στον τουρισμό και στις τάσεις που επικρατούν κατά περιόδους, όπως στην περίοδο αυτή η τάση τέλεση μυστηρίων γάμων και βαπτίσεων σε τουριστικούς προορισμούς. Στην τάση αυτή, ανάδειξης γαμήλιων τουριστικών προορισμών στοχεύει και η Πάτμος να πάρει ένα μερίδιο από αυτή την αγορά. Να σημειώσουμε ότι δεν έγινε τυχαία αυτό.
Τα προηγούμενα χρόνια που δεν υπήρχαν οι παραπάνω απαγορεύσεις, εμφανίστηκε η προτίμηση ζευγαριών να τελέσουν τους γάμους τους στο νησί μας, και κυρίως στα πανέμορφα ιδιωτικά εξωκκλήσια μας,  που δίδουν και μια άλλη διάσταση στην ιερότητα του νησιού μας και στην ψυχή  του πατινιώτη. Ήτανε ένας τρόπος να ξεφύγουν από τις κατεστημένες τελετές των αστικών κέντρων και να ξεκινήσουν από το Ιερό νησί μας τη ζωή τους. Παράλληλα έκαναν τις διακοπές τους και μαζί τους  εκατοντάδες καλεσμένοι τους.
Έτσι προετοιμάστηκε το έδαφος και οι φορείς των επαγγελματιών του τουρισμού στόχευσαν επικοινωνιακά και σε αυτή τη μορφή εναλλακτικού τουρισμού, τον γαμήλιο τουρισμό.
Να σημειώσουμε ότι πριν από λίγους μήνες η Πάτμος συμμετείχε και σε θεματική τουριστική έκθεση για γάμους. Πολλά ξενοδοχεία ήδη έχουν κλείσει γάμους
από ζευγάρια που θέλουν να τους τελέσουν σε εξωκλήσια.

Με την εγκύκλιο αυτή έρχονται να ανατραπούν οι τουριστικοί σχεδιασμοί .
Γάμοι οι οποίοι έχουν κλειστεί κινδυνεύουν να μη γίνουν στο νησί μας και αυτό σημαίνει απώλεια εσόδων. Οι αντιδράσεις όπως πληροφορούμεθα έχουν φθάσει και στην Εξαρχία και περιμένουμε τη συνέχεια. 

Παρακάτω ολόκληρη η εγκύκλιος:

ΕΚΓΥΚΛΙΟΣ
«Το Μυστήριον τούτο μέγα εστί...» διακηρύττει ο Απόστολος των Εθνών Παύλος εις την προς Εφεσίου επιστολήν του, προκειμένου να ακαταδείξη εις τους πιστούς την σπουδαιότητα του γάμου και η Αγία μας Εκκλησία διδάσκει την ιερότητα του Μυστηρίου τούτου, ως μίαν θεμελιώδη και αδιαμφισβήτητον διδασκαλίαν Της.
Ο Γάμος ανδρός και γυναικός ευλογηθείς εν τω Παραδείσω κατέστη εν ιερόν μυστήριον, το οποίον αναφέρεται εις την Καινήν Διαθήκην, ο Χριστός ετέλεσε το «πρώτον σημείον» διά της μεταβολής του ύδατος εις οίνον εις τον ενΚανά της Γαλιλαίας γάμον, αποκαλύπτων ούτω την δόξαν Αυτού (Ιωάννουβ’, 11). Το μυστήριον του ακαταλύτου δεσμού μεταξύ ανδρός και γυναικός είναι εικών της ενώσεως Χριστού και Εκκλησίας (Εφεσίους ε’, 32), Άρα η εν Χριστώ ένωσις ανδρός και γυναικός συνιστά μίαν μικράν Εκκλησίν ή μίαν εικόνα της Εκκλησίας.
Η προστασία της ιερότητος του Μυστηρίου του Γάμου υπήρξε πάντοτε ιδιαζόντως σημαντική διά την προστασίαν της Οικογένειας.
Επειδή διαπιστώνεται μία προϊούσα εκκοσμίκευσις της τελέσεως του Ιερού Μυστηρίου του Γάμου, η οποία ενίοτε εγγίζει τα ορία της βλασφημίας, δεόν όπως καταβληθή ιδιαίτερα φροντίς, υφ’ όλων των Κληρικών της καθ’ ημάς Πατριαρχικής Εξαρχίας διά την ενημέρωσιν των πιστών και δει των μελονύμφων περί της σημασίας του Ιερού Μυστηρίου και του απαιτουμένου σεβασμού, διά την επιτέλεσιν του. Απαιτείται ασφαλώς εργώδης προσπάθεια διά την επαναφοράν των πραγμάτων εις την ορθήν τάξιν, δηλονότι της τελέσεως του Ιερού Μυστηρίου εντός των Ναών και δη των Ενοριακών, συμφώνως προς τας επιταγάς της Μητρώς Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας (Σεπτόν Γράμμα υπ’ αριθμ. Πρωτ. 1153/10-11-2007) και τα Αποφάσεις και εντολάς της Εκκλησίας της Ελλάδος (Εγκύκλιοι υπ’ αριθμ. Πρωτ. 2850/19-1-2007 και 274/8-6-2015) και η μετά συνέσεως αλλά και αυστηρότητος αντιμετώπισις πολλών απαραδέκτων συνηθειών, αι οποίαι κακώς εισεχώρησαν εις την τέλεσιν του Μυστηρίου.
Ως τοιαύτας απαραδέκτους συνηθείας εκλαμβάνομεν τον στολισμόν των Ιερών Ναών, την υπερβολική δραστηριότητα των φωτογράφων, την ενδυμασίαν των προσερχομένων εις το Μυστήριον, ιδιαιτέρως της Νύμφης, «το πάτημα» του ποδός της νύμφης, ή το αντίθετον, τα κτυπήματα εις την πλατην του νυμφίου, την ρίψιν ρυζιού, ανθέων και κουφετών εντός της Εκκλησίας και λοιπάς συνήθειας, αίτινες απάδουν εις την ιερότητα του Χώρου και του επιτελούμνεου Μυστηρίου. Όθεν, δέος όπως η προσπάθεια αύτη θεμελιωθή επί μιας ευρείας κατηχήσεων του λαού μας, διά =παντός μέσου, επί της σπουδαιότητος των εν γένει Μυστηρίων.
Υπενθυμίζομεν ωσαύτως ότι η ιερολογία μνηστείας (αρραβώνος) και γάμου, είναι σήμερον ενοποιημένοι. Η χωριστή ιερολογία μνηστείας επισύρει διά τον παραβάτην Κληρικόν ουχί μόνον πειθαρχικάς, αλλά και ποινικάς κυρώσεις, (άρθρον 49, παρ. 3, του Ν. 590/1997 – ΦΕΚ 146/31-5-1997, τ.Α΄). Εξυπακούεται ότι δεν αποτελεί χωριστήν ιερολογία  ή τυχόν παρουσία Κληρικού κατά την κοινωνικήν μόνον σημασίας τελετήν, μνηστείας,, κατά την οποίαν ανταλλάσονται οι δακτύλιοι (βέρες) εις τους μνηστευομένους καθώς και άλλα δώρα, όμως ο Κληρικός δεν πρέπει να συμμετάσψη φορώντας το Επιτραχήλιον.
Περαιτέρω , επείκοντες εις την αγιογραφικην ρήσιν «πάντα κατά τάξιν και ευσχημόνως γενέσθω» και εις τας επιταγάς της σχετικής Νομοθεσίας εντελλόμεθα διά την εφαρμογήν και τήρησιν των κατωτέρω:

1) Απαγορεύεται η τέλεσις του Μυστηρίου του Γάμου εις άπαντα τα «εξωκκλήσια» ιδιωτικά και μη, εις τα ς Ιεράς Μονάς και εις τα ιερά καθίσματα της Πατριαρχικής εξαρχίας .

2) Απαγορεύεται η τέλεσις του Μυστηρίου υτου Γάμου μετά του μυστηρίου του Ιερού βαπτίσματος.
3) Η τέλεσις του μυστηρίου του Γάμου δέον να γίνεται ει ςτον Ιερόν Ενοριακόν Ναόν των μελλονύμφων, εφ΄όσον οι αμφότεροι ανήκουσιν εις τον αυτόν Ναόν. Εις διαφορετικήν περίπτωσιν, κατά την παράδοσιν και την καθιερωμένην έκπαλαι τακτικήν, εις την ενορία της νύμφης.
4) Εις περίπτωσιν αναποδράστου ανάγκης δύναται κατόπιν και της εγκρίσεως της συγκροτηθείσης προς τούτο αρμοδίας Επιτροπής ή τέλεσις του Γάμου να γίνεται εις ετέραν Ενορίαν, υπό την προυπόθεσιν της καταβολής εις την Ενορίαν της Νύμφης των δικαιωμάτων του Ναού, ανερχομένων εις το ποσόν των εκατό (100,00)ευρώ.
5) Διά τους προερχόμενους από άλλας περιοχάς της Πατρίδος ημών, ή του εξωτερικού, πέραν των Ιερών Ενοριακών Ναών, θα δίδεται η έγκρισης διά την τέλεσιν του Γάμου των και εις τους Ιερούς Ναούς του Αγίου Φωκά εις την Σκάλαν και της Παναγίας Διασωζούσης εις την Χώραν.
6) Το Ιερόν Μυστήριον του Γάμου, λόγω του χαρμοσύνου χαρακτήρος του, συνιστάται να τελείται ημέραν Κυριακήν.
ζ) Δεν επιτρέπεται η τέλεσις Θρησκευτικού Γάμου γενικώς κατά τας περιόδου των νηστειών, και συγκεκριμένως:

Α’ Κατά τας Ημέρας
1.- Τετάρτην και Παρασκευήν, εκτός εάν κατά τας ημέρας αυτάς, γίνεται κατάλυσις εις πάντα, όπως κατά το Αγίον Δωδεκαήμερον, την Α’ εβδομάδα του Τριωδίου και την εβδομάδα της Πεντηκοστής.
2.- Σάββατον: Καλόν θα είναι να μη γίνεται το Μυστήριον του Γάμου, κατά την ημέραν του Σαββάτου, λόγω της ακολουθούσης ημέρας της Κυριακής.

Β’.-Κατά τας Ακινήτους Εορτάς
1.-Την 13ην και 14ην Σεπτεμβρίου (παραμονήν και κυρίως ημέραν της εορτής της Υψώσεως του Τιμίου Σταύρου).
2.- Την 25ην Σεπτεμβρίου (παραμονήν της εορτής της Μεταστάσεως του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου).
3.- Την 5ην Οκτωβρίου (παραμονήν της εορτής του Αποστόλου Θωμά).
4.- Την 20τήν Οκτωβρίου (παραμονήν της εροτής του Οσίου Χριστοδούλου).
5.- Από την 15ην Νοεμβρίου, έως και την 26ην Δεκεμβρίου.
6.- Την 5ην και την 6ην Ιανουαρίου (παραμονήν και κυρίως ημέραν της εορτής των Θεοφανείων).
7- Την 15ην Μαρτίου (παραμονήν της εορτής του Οσίου Χριστοδούλου).
8.- Την 7ην Μαϊου (παραμονήν της εορτής της Συνάξεως της Κόνεως του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου).
9.- Από την επομένην ημέραν της Κυριακής των Αγίων Πάντων, έως και την 28ην Ιουνίου (ήτοι, απάσας τας ημέρας της νηστείας των Αγίων Αποστόλων).
10.- Από την 1ην , έως και την 15ην Αυγούστου (εορτήν της Κοιμήσεως της Παναγίας, &,
11.- Την 28ην και 29ην Αυγούστου (παραμονήν και κυρίως ημέραν της εορτής της Αποτομής της Τιμίας Κεφάλης του Πρόδρομου).

Γ’.- Κατά τας Κινητάς Εορτάς
1.- Από την Κυριακή της Τυρινής, έως και το Σάββατον της Διακαινησίμου.
2.- Το Ψυχοσάββατον της Πεντηκοστής.
3.- Την Κυριακήν της Πεντηκοστής, &,
4.- Την Δευτέραν του Αγίου Πνεύματος.

Εις περίπτωσιν σοβαρωτάτου λόγου, θα επιτρέπεται η τέλεσις του Μυστηρίου, κατά τας ανωτέρω ημέρας, κατόπιν ασφαλώς ειδικής αδείας υπό της, ως άνω Επιτροπής.
Η παρούσα Εγκύκλιος θα τεθή εις εφαρμογήν από λήψεως της παρούσης, εξαιρουμένων των περιπτώσεων αίτινες έχουσιν ήδη προγραμματισθεί και δεν υπάρχει δυνατότης αλλαγής ημερομηνιών, ή ημερών.
Ταύτα προς υμάς ανακοινούμενοι διατελούμεν εχόμενοι πάσαν παρά Κυρίου ενίσχυσιν εις το Θεοφιλές έργον υμών.

Μετά πατρικών ευχών 

Ο ΚΑΘΗΓΟΥΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΣ ΕΞΑΡΧΟΣ ΠΑΤΜΟΥ