Με την ευκαιρία των δημοσιευμάτων στην ΙNDEPENDET για την ανακάλυψη από τον Νικόλα Σαρρή του χαμένου αποσπάσματος του Codex Sinaiticus (Σιναϊτικός Κώδικας), που χρονολογείται στα 350 Μ.Χ., παραθέτουμε συνέντευξη του, το 2006 στην εφημερίδα ΠΑΤΜΙΑΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ για την εργασία του στην Ιερά Μονή Πάτμου ως επικεφαλής σεμιναρίων συντήρησης χειρογράφων .
Στη συνέντευξη αυτή αναφέρεται και στην εργασία του στην Βρετανική Βιβλιοθήκη στο πρόγραμμα συντήρησης και ψηφιακής ενοποίησης του Σιναϊτικου Κώδικα, πολύτιμο χειρόγραφο 4ου αιώνα που περιέχει την παλαιότερη ολοκληρωμένη Παλαιά και Καινή Διαθήκη.
Όπως αναφέρουν τα δημοσιεύματα ήρθε στο φως και μάλιστα το εντόπισε ο Ελληνας μεταπτυχιακός φοιτητής πανεπιστημίου της Βρετανίας, που ταξίδεψε στην Αίγυπτο για να επισκεφτεί μοναστήρι. Ο Νικόλας Σαρρής βρήκε το χαμένο μέχρι τώρα απόσπασμα του Codex Sinaiticus (Σιναϊτικός Κώδικας),καθώς περιεργαζόταν φωτογραφίες χειρογράφων στη βιβλιοθήκη της μονής της Αγίας Αικατερίνης.
Η εν λόγω Βίβλος, γραμμένη στα ελληνικά πάνω σε δέρμα ζώου, είναι η αρχαιότερη γνωστή. Τα φύλλα του ανεκτίμητης αξίας βιβλίου είχαν μοιραστεί σε τέσσερα σημεία, μεταξύ των οποίων η μονή της Αγίας Αικατερίνης και η βιβλιοθήκη του Λονδίνου, στην οποία υπήρχε το μεγαλύτερο τμήμα της από το 1933, όταν η πάλαι ποτέ Σοβιετική Ενωση πούλησε τη συλλογή της στη Βρετανία. Στο πέρασμα των αιώνων η αρχαία περγαμηνή χρησιμοποιήθηκε πολλές φορές από τους μοναχούς της μονής της Αγίας Αικατερίνης για το δέσιμο βιβλίων, τόσο επειδή ήταν αρκετά σκληρή όσο κι επειδή ήταν εξαιρετικά δύσκολο να βρουν περγαμηνές στην περιοχή.
Ο 30χρονος Ελληνας φοιτητής βρήκε τυχαία το απόσπασμα. O Νικόλας Σαρρής, που σπουδάζει συντηρητής αρχαιοτήτων, μιλώντας στην εφημερίδα «Independent» από την Πάτμο όπου βρίσκεται έκανε λόγο για μια εξαιρετική στιγμή. «Είχα βοηθήσει στην ψηφιοποίηση της Βίβλου και αυτό είχε χαραχτεί βαθιά στο μυαλό μου. Ετσι άρχισα να μελετώ το ύψος των γραμμάτων και τις στήλες, και γρήγορα αντιλήφθηκα ότι επρόκειτο για ένα άγνωστο κομμάτι της» είπε χαρακτηριστικά.
Ο Νικόλας Σαρρής ειδοποίησε το βιβλιοθηκάριο του μοναστηριού, πατέρα Ιουστίνο πως θα ήθελε να δει από κοντά όσα είδε στις φωτογραφίες. Στο δέσιμο είναι ορατό μόλις το ένα τέταρτο του αποσπάσματος, ωστόσο ύστερα από προσεκτική έρευνα ο πατέρας Ιουστίνος επιβεβαίωσε ότι το άγνωστο απόσπασμα της Βίβλου βρέθηκε.
Ο μοναχός δήλωσε ότι θα χρησιμοποιηθούν σαρωτές (scanners) ώστε να εντοπιστεί πόσα κείμενα υπάρχουν στην περγαμηνή, η οποία έχει χρησιμοποιηθεί για το δέσιμο άλλου βιβλίου, χωρίς να χρειαστεί αυτό να καταστραφεί.
Η συνέντευξη 14 Αυγούστου 2006
Η Ιερά Μονή Πάτμου διοργανώνει δύο τετραήμερα εκπαιδευτικά σεμινάρια στο εργαστήριο συντηρήσεως χειρογράφων μέσα στο μήνα Αύγουστο με θέμα δύο ιστορικές βιβλιοδεσίες.
Τo πρώτο σεμινάριο από 9 - 12 Αυγούστου 2006 αφορά την κατασκευή μοντέλου Βυζαντινής Βιβλιοδεσίας με βάση την βιβλιοδεσία του 15ου αιώνα του ελληνικού χειρογράφου που βρίσκεται στη Βρετανική Βιβλιοθήκη ROJAL.1.A.xv (Βίβλος, Οσίου Νείλου σχόλια επί του ?σματος των Ασμάτων) και θα διαρκέσει πέντε μέρες , καλύπτοντας όλα τα στάδια κατασκευής της .
Το δεύτερο σεμινάριο θα γίνει από 16 - 19 Αυγούστου 2006 και αφορά την κατασκευή μοντέλου βιβλιοδεσίας συντήρησης , βασισμένο σε βιβλιοδεσία Ιταλικής τεχνοτροπίας και έχει εφαρμοστεί σε βενεδικτίνικο χειρόγραφο του 12ου αιώνα και σε Αγγλοσαξονικό χειρόγραφο του 10ου αιώνα που βρίσκονται στη Βρετανική Βιβλιοθήκη.
Οργανωτής των σεμιναρίων είναι ο υπεύθυνος Εργαστηρίου και συντηρητής βιβλίων κ. Νικόλας Σαρρής με τον οποίον είχαμε την παρακάτω συνέντευξη.
Ερώτηση: Ποιος είναι ο σκοπός της οργάνωσης των σεμιναρίων και τα οφέλη της Ιεράς Μονής;
Απάντηση: Σκοπός της οργάνωσης των σεμιναρίων αυτών, είναι να λειτουργήσει ως εκπαιδευτικός φορέας το εργαστήριο συντήρησης χειρογράφων της Ιεράς Μονής Πάτμου και πόλος έλξης συντηρητών βιβλίων διεθνώς, που θα προσφέρουν με τη σειρά τους τις γνώσεις τους σε θέματα διάσωσης και συντήρησης των χειρογράφων και εντύπων της βιβλιοθήκης της Μονής.
Οι παρακολουθούντες τα σεμινάρια θα έχουν την δυνατότητα να μάθουν τις τεχνικές της βυζαντινής βιβλιοδεσίας και να τις εφαρμόσουν, ξεκινώντας από την ραφή των τετραδίων, το ράψιμο των χαρακτηριστικών κεφαλαριών, την προετοιμασία των πινακίδων, την επικάλυψη με δέρμα μέχρι και την κατασκευή των κλείστρων και τη διακόσμηση με σφραγίδες που έχουν αντιγραφεί από τα μοτίβα της βιβλιοδεσίας αυτής.
Όσο αφορά την ωφέλεια του δεύτερου σεμιναρίου της συντήρησης βιβλιοδεσίας είναι σημαντική γιατί η βιβλιοθήκη της Μονής Πάτμου εμπεριέχει στη συλλογή της πολυάριθμες βιβλιοδεσίες Ιταλικής τεχνοτροπίας οι οποίες κάποια στιγμή θα χρειαστούν συντήρηση.
Επίσης ένα άλλο στοιχείο σημαντικό είναι ότι η συνεργασία με τους καθηγητές των σεμιναρίων καθώς η επίσκεψή τους στη βιβλιοθήκη της Μονής θα επιτρέψει τη συνεργασία με τους συντηρητές του εργαστηρίου χειρογράφων της Μονής και τη συζήτηση πάνω σε θέματα που αφορούν τη διατήρηση και επίβλεψη των θησαυρών της βιβλιοθήκης.
Ερώτηση: Πως και από ποιους θα γίνουν τα σεμινάρια αυτά ;
Απάντηση: Για το σεμινάριο της κατασκευής της Βυζαντινής βιβλιοδεσίας η παράδοση των μαθημάτων θα γίνει από τον διευθυντή του τμήματος συντήρησης βιβλίου της Βρετανικής Βιβλιοθήκης στο Λονδίνο, κ. John Mumford. Ο John εργάζεται στη Βρετανική Βιβλιοθήκη από το 1992, και παραδίδει μαθήματα πάνω σε ιστορικές βιβλιοδεσίες στην Αγγλία και την Ευρώπη.
Μοντέλο για το σεμινάριο θα αποτελέσει το ελληνικό χειρόγραφο (Βίβλος, Οσίου Νείλου σχόλια επί του Άσματος των Ασμάτων) με βάση την βιβλιοδεσία 15ου αιώνα που ευρίσκεται στη Βρετανική Βιβλιοθήκη Royal 1.A.xv
Το σεμινάριο συντήρησης βιβλιοδεσίας προσφέρει ο Ιταλικής καταγωγής συντηρητής βιβλίων Flavio Marzo, που εργάζεται στο τμήμα συντήρησης βιβλίων της Βρετανικής Βιβλιοθήκης στο Λονδίνο. O Flavio έχει εργαστεί στο Βενεδικτίνικο Μοναστήρι της Νοβαλέζας και στη Βοδλιανή Βιβλιοθήκη της Οξφόρδης.
Θα βασιστεί σε βιβλιοδεσία Ιταλικής τεχνοτροπίας, ως βιβλιοδεσία συντήρησης, τροποποιημένη ώστε να προστατεύει και να μην αλλοιώνει στοιχεία της πρωταρχικής βιβλιοδεσίας των χειρογράφων πάνω στα οποία εφαρμόζεται. Είναι μια τεχνική πολύ χρήσιμη για την επιδιόρθωση και συντήρηση φθαρμένων βιβλιοδεσιών, των οποίων τα χαρακτηριστικά είναι σημαντικό να μένουν αναλλοίωτα από μοντέρνες επεμβάσεις πλην όμως απαιτείται κάποια επέμβαση ώστε να διατηρηθούν.
Η βιβλιοδεσία αυτή έχει εφαρμοστεί σε βενεδικτίνικο χειρόγραφο του 12ου αιώνα και σε Αγγλοσαξονικό χειρόγραφο του 10ου αιώνα ευρισκόμενα στη Βρετανική Βιβλιοθήκη.
Στο παρελθόν, ο υπεύθυνος του εργαστηρίου Νικόλας Σαρρής έχει συνεργαστεί με τους καθηγητές στην Βρετανική Βιβλιοθήκη στο πρόγραμμα συντήρησης και ψηφιακής ενοποίησης του Σιναϊτικου Κώδικα, πολύτιμο χειρόγραφο 4ου αιώνα που περιέχει την παλαιότερη ολοκληρωμένη Παλαιά και Καινή Διαθήκη.