Ένα εκτενές αφιέρωμα στα Δωδεκάνησα φιλοξενεί για άλλη μια φορά το παγκόσμιας κυκλοφορίας περιοδικό NATIONAL GEOGRAPHIC –ΕΛΛΑΔΑ στο τεύχος Οκτωβρίου 2002. Στην σειρά των αφιερωμάτων για την Ελλάδα των παλαιότερων τευχών του και κάνοντας αναδρομή σ΄αυτό του Αυγούστου 1972, αναδημοσιεύει μεταφρασμένο στα ελληνικά το αφιέρωμα στα νησιά της Ελάδας (Κείμενο: Melville Bell Grosvenor). O συντάκτης του άρθρου βρέθηκε στο Αιγαίο κάνοντας κρουαζιέρα με τη θαλαμηγό White Mist και όπως αποδεικνύεται είχε την ευκαιρία πέρα από την απλή περιήγηση να ερευνήσει περισσότερο τη ζωή των κατοίκων. Μετά τη Νίσυρο « φτάνει στη Ρόδο νύχτα και ρίχνουν άγκυρα στο Μανδράκι « το οποίο παλιά αποτελούσε καταφύγιο για τις γαλέρες, ενώ σήμερα είναι η μαρίνα της Ρόδου για μικρά σκάφη… Η Ρόδος είναι ένα διάσημο θέρετρο όπου τα φώτα δεν σβήνουν ποτέ. Ο συγγραφέας εκτιμά πως «μια μέρα μπορεί να υπάρξει ένας καινούργιος Κολοσσός της Ρόδου, από τον Felix de Weldon, τον γλύπτη του Μνημείου των Αμερικανών Πεζοναυτών που πολέμησαν στην Ιβοζίμα, το οποίο βρίσκεται στην Ουάσιγκτον. Είδα το άγαλμα που προτείνει σε χάλκινη μικρογραφία και μου είπαν ότι το σχέδιο προχωρά…». Η θαλαμηγός σηκώνει πανιά για τη Λίνδο όπου όσο προσεγγίζει « τόσο πιο υποβλητική φαντάζει…Μόλις έπεσε το σκοτάδι, άναψαν τα φώτα κατά μήκος της παραλίας. Οι άνθρωποι φορούσαν χρωματικές φορεσιές, τραγουδούσαν και χόρευαν. ΄Αλλοι έρχονταν με βάρκες, άλλοι με τα πόδια από τα βουνά…». Στη Σύμη συναντά τον «πολυάσχολο» δήμαρχο Γιώργο Νικητιάδη ο οποίος ως όνειρο έβλεπε κάτι που σήμερα είναι γεγονός. Τον δρόμο που να συνδέει τα δύο λιμάνια, τη Χώρα και τον Πανορμίτη. Με το γαϊδούρι θέλεις τέσσερις ώρες. Δεν υπάρχουν καθόλου δρόμοι στο νησί και φυσικά ούτε αυτοκίνητα» όλα αυτά βέβαια το 1972. « Η Κως μου έδωσε την εντύπωση μιας μικρής Ρόδου: γεμάτη τουρίστες, με το ιταλικό χρώμα που δίνουν η μεγάλη παραλιακή λεωφόρος και οι κήποι με τους ανθισμένους υποτροπικούς θάμνους, καθώς και τη μεσαιωνική ατμόσφαιρα που δημιουργεί το μεγάλο κάστρο των ιπποτών που βρίσκεται πολύ κοντά στο λιμάνι…».Στο Ασκληπιείο ο ξεναγός παροτρύνει τον συγγραφέα να πιεί νερό για να μην γεράσει ποτέ ενώ ένας γιατρός έκανε λόγο για μικρόβια που σκοτώνουν. Στην Τέλεντο γνωρίζουν τον Γιώργο ένας πρώην σφουγγαρά. «Μας είπε ότι στο βυθό του στενού περάσματος υπάρχουν τα ερείπια μιας αρχαίας πόλης κι ότι θα μπορούσαμε να δούμε τους χορταριασμένους τοίχους της, αν χρησιμοποιούσαμε έναν κουβά με γυάλινο πάτο, αν τους σφουγγαράδες…Καταφέραμε να δούμε τους ευθύγραμμους τοίχους και τα θεμέλια της αρχαίας πόλης. Οι αρχαιολόγοι γνωρίζουν την ύπαρξή της, αλλά δεν την έχουν εξερευνήσει ακόμη…». Από την Τέλεντο και τις συγκινητικές στιγμές που ζει βλέποντας τη γιαγιά που χαιρετά τα παιδιά της καθώς αναχωρούν για την Αυστραλία και θα μείνει ολομόναχη, αναχωρούν για την Πάτμο ύστερα από μια μικρή στάση στη Λέρο.Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΗΣΜΟΝΗΣ ΠΑΤΜΟΥ Στο σπήλαιο της Αποκάλυψης «βρήκαμε έναν νεαρό καλόγερο που μελετούσε» σημειώνει ο συγγραφέας του άρθρου. « Μας έδειξε τρείς ρωγμές στην οροφή (το φρικτόν ρήγμα»). «Μέσα από αυτές μίλησε ο Θεός στον Ιωάννη» μας είπε.» Κι εδώ» - έδειξε στο πάτωμα – «ο άγιος ακούμπησε το κεφάλι του για να ξαποστάσει». Στην βιβλιοθήκη ξεναγείται από έναν «πολύ φιλικό νεαρό μοναχό ο οποίος μας είπε ότι περιέχει 3.000 βιβλία ανεκτίμητης αξίας, 1.000 εκ των οποίων είναι χειρόγραφα και χρονολογούνται από τον 6ο μέχρι τον 19ο αιώνα. Μας έδειξε με ιδιαίτερη υπερηφάνεια κι ένα τμήμα του κατά Μάρκον ευαγγελίου, χειρόγραφο σε πορφυρή περγαμηνή του 6ου αιώνα, το πολυτιμότερο κειμήλιό τους. …Είχαμε την ευκαιρία να δούμε μια διεθνή ομάδα επιστημόνων, υπο τη διεύθυνση του δρος John L.Sharpe III, του Πανεπιστημίου του Ντιούκ, να διδάσκει τους μοναχούς πώς να φωτογραφίζουν κείμενα σε μικροφίλμ. « Ο ηγούμενος είχε πάει στην Αθήνα, για να βρεί συσκευές κλιματισμού για τη βιβλιοθήκη. ΄Ηταν δική του ιδέα, για την καλύτερη διατήρηση των βιβλίων»