Η Πάτμος συμπεριλαμβάνεται στα μεγάλα κεραμικά κέντρα που κάλυπταν τις ανάγκες όχι μόνο των κατοίκων εδώ και πολλούς αιώνες. Η ανάδειξη του τομέα αυτού της πανάρχαιης τέχνης και τεχνικής γίνεται μέσω μιας νεώτερης μελέτης που κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από το Υπουργείο Αιγαίου με τον τίτλο ?Τα κεραμικά του Αιγαίου (1600-1950) από την εκλεκτή καθηγήτρια Λαογραφίας κ. Κατερίνα Κορρέ Ζωγράφου η οποία, παλιότερα μας είχε προσφέρει και την μελέτη για τα Δωδεκανησιακά κοσμήματα. Στην μελέτη της για τα κεραμικά της Πάτμου μας πληροφορεί, ανάμεσα στα άλλα πως ?στην Πάτμο του 1868 τρία κιούπια κοστίζουν 200 γρόσια (το ίδιο με ?ένα δακτυλίδι αντίκα ή ένα αλυσίδι?), πιο προσιτά όμως ήταν τα μικρότερα σε μέγεθος, αφού σε πατμιακό κατάστιχο του 1831 αναφέρεται πως ?μία στάμνα δια νερόν ?κοστίζει 15 γρόσια?.Κεραμείς, Τσουκαλάδες, και καμίνια στην Πάτμο. Παράλληλη όμως έρευνα που έγινε από τον υπογράφοντα, και συμπεριλαμβάνεται στο υπό έκδοση βιβλίο ?Λαογραφικά και άλλα της Πάτμου? γύρω στον 16ο με 17ο αιώνα στην Πάτμο υπήρχαν τα επώνυμα Κεραμεύς (γόνος του επιθέτου και ο μεγάλος δάσκαλος της Πατμιάδας Δανιήλ του οποίου η οικογένεια διέθετε ?καμίνια? στην περιοχή του Περδικάρη) και Τζουκαλού. Μάλιστα για παράδειγμα η Κατερίνα Τζουκαλού πούλησε στα 1799 το καμίνι της στην Αγία Τριάδα που απέκτησε από κληρονομιά. Από το ανέκδοτο χειρόγραφο που μου εμπιστεύτηκε η οικογένειά του παπα Γιάννη Νικηταρά μαθαίνουμε πως τα καμίνια στην περιοχή της Νιοχωρίτισσας στο Χριστό, στον Κάμπο μέχρι τα 1920 περίπου τα λειτουργούσε ?ο γερο Θόδωρος? χωρίς άλλες λεπτομέρειες. Ως τα μέσα του 1900 καμίνια λειτουργούσε η οικογένεια Φίλιππα Κωνσταντά στην περιοχή πάνω από το βαπτιστήριο του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου και ως τις αρχές του 1980 η ίδια οικογένεια δημιουργούσε χρηστικά κυρίως αντικείμενα στη χώρα απέναντι απ αυτά των Βρατσάληδων προς τον Αρτικοπό. Μάλιστα τον Φίλιππα Κωνσταντά και τα εργαστήριά του έχουν αποτυπώσει στα έργα τους ο ?γγλος συγγραφέας EDGARD WILLIAM GEIL στο βιβλίο του THE ISLE THAT IS CALLED PATMOS που εκδόθηκε στα 1896 και πολύ αργότερα ο Σκεύος Ζερβός.Σε πολλά σπίτια συναντάμε ακόμα τις μεγάλες εμφυαλωμένες (περασμένες με ένα βερνίκι που κρατά λεία την επιφάνεια τους) ?λακανίδες? για το ζύμωμα του ψωμιού και τη λάτρα, τις μικρότερες για τα πρόσφορα, τις φουφούδες για τις ?σμαρίδες? αλλά τις ?λαΐνες? και τις ?γουργούρες? για το νερό απ΄τον ?Κοσκινά?, τα ?Τρία? και την ?Κατσούραινα? στη Χώρα αλλά και τις άλλες πηγές της Σκάλας και του Κάμπου. Φυσικά δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τα αιωνόβια πατινιώτικα κεραμίδια στα εξωκλήσια τα αρχοντόσπιτα και τα σπιτάκια του νησιού μας. Επαινετή βέβαια η προσπάθεια του αξέχαστου Κωνσταντινουπολίτη καθηγητή στη Σουηδία Ζώρα Φετκώ να ?ξαναγεννήσει? αυτή την τέχνη της κεραμικής στην Πάτμο, δείγμα της οποίας απόλαυσαν οι Πατριάρχες και οι ιεράρχες που βρέθηκαν στο νησί μας τον Σεπτέμβριο του 1988 όταν γιορτάστηκαν στο νησί μας τα 900 χρόνια από την ίδρυση της γεραράς Μονής του Ιωάννου του Θεολόγου πίνοντας από κύπελλα με τον δικέφαλο αετό φτιαγμένα από χώμα της Πατμιακής γης. Με αφορμή αυτό το ρεπορτάζ θα ήθελα να προβληματιστούν οι πολύ δραστήριοι πολιτιστικοί μας σύλλογοι και αφ ενός να ενισχύσουν τις όποιες πρωτοβουλίες αναλαμβάνονται και αφ ετέρου να αναδείξουν αυτούς τους χώρους . Έτσι, οι νέοι μας θα ταξιδέψουν σε έναν χώρο ιδιαίτερα μαγικό αλλά και προσοδοφόρο αφού οι εναλλακτικές μορφές διαβίωσης αποτελούν μια πρόκληση για ανάλογες δράσεις.

fΚοινοποίησέ το στους φίλους σου

Tweet