patmosweb330

elin330

aegeanlab

ΠΟΛΕΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ . ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΑΝΙΣΤΟΡΗΤΟΙ; ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΥΣΟΒΟΥΛΑ; ΕΧΟΥΝ ΚΑΤΙ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟ ΟΙ ΣΦΕΤΕΡΙΣΤΕΣ ΤΗΣ;  ΤΙ ΚΑΝΕΙ ΤΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ;

 MONASTERY XRYSOVOULO

του Νίκου Μελιανού

Πάνε αρκετά χρόνια, όταν τεταρτοετής φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων στο Τμήμα Μεσαιωνικών και Νεότερων Ελληνικών Σπουδών είχα υποχρέωση να κάνω την πτυχιακή μου εργασία σχετική με τον πλούσιο θησαυρό της βιβλιοθήκης της Μονής μας. Άρχισα τότε δειλά-δειλά υπό τις οδηγίες του τότε υπεύθυνου της βιβλιοθήκης και εξαιρετικού επιστήμονα στο είδος του Π. Χρυσόστομου Φλωρεντή, να ψάχνω κείμενα και έγγραφα για να φτάσω στο επιθυμητό αποτέλεσμα.


Την τότε χρονική στιγμή επραγματοποιείτο εργασία καταλογράφησης των ιστορικών, πνευματικών και εκκλησιαστικών κειμηλίων εργασία η οποία με βοήθησε πολύ. Όλως παραδόξως το εξειδικευμένο αντικείμενο της εργασίας μου αφορούσε την ακίνητη περιουσία της Μονής στην Πάτμο, στα γύρω νησιά και αλλού όπως θα αναφέρουμε στην συνέχεια. Ήταν και είναι δε γνωστό τοις πάσι για το ποιος είναι ο ιδιοκτήτης αυτών των ιδιοκτησιών όχι όμως τους σφετεριστές τους. Θα πει βέβαια κάποιος ότι κάνουμε επίδειξη γνώσεων. Κάτι τέτοια μακριά από εμάς αλλά φέρνοντας στο μυαλό μου το τι έχει τραβήξει το μοναστήρι τα τελευταία χρόνια συνειδητοποιώ ότι αντί τα προβλήματα του να λιγοστεύουν, μεγαλώνουν και επειδή δε μπορώ να βλέπω το άδικο να πνίγει το δίκιο, καθώς και το γεγονός ότι Ελληνικό Δημόσιο και ο Δήμος της Πάτμου έχουν βάλει στο μάτι την περιουσία της Μονής εντός και εκτός Πάτμου.


Και από εκεί που ξεκίνησε η Μονή ως ιδιοκτήτης του νησιού και όχι μόνο κινδυνεύει να βρεθεί στη θέση του φτωχού συγγενή αφού τα όποια οικονομικά του δεδομένα αντιμετωπίζονται όχι μόνο υπό το πρίσμα της άρνησης αλλά και της εμμονής τους να καταβαραθρωθεί το κύρος και η φήμη του στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Τίποτα δεν προμήνυε την καταιγίδα των εξελίξεων που θα ακολουθούσε όταν πριν από αρκετά χρόνια Δήμαρχοι και δημοτικοί σύμβουλοι, έχοντας προφανώς στο μυαλό τους το δόγμα της αναθεώρησης είτε εξαιτίας προσωπικών αντιπαλοτήτων και αντιθέσεων είτε κάνοντας επίδειξη δύναμης ανακίνησαν το ιδιοκτησιακό θέμα και έθεσαν εν αμφιβόλω την περιουσία της Μονής.


Και φυσικά μαζί ήταν και είναι το Ελληνικό Δημόσιο που όποτε μυριστεί ψόφιο όρνιο τρέχει να εκμεταλλευτεί τις εξελίξεις. Μιας Μονής η οποία με τα πολλά χρυσόβουλα των βυζαντινών αυτοκρατόρων θεωρείτο μέχρι πρότινος ότι ήτο πλουσιοτέρα διαθέτοντας μεγάλες εκτάσεις καλλιεργήσιμες αλλά και ολόκληρα χωριά στη Πάτμο και σε όλη την Ελλάδα αυτό σήμερα φαίνεται να μη συμβαίνει επειδή κάποιοι αετονύχηδες φρόντισαν να κάνουν πολύ καλά τη δουλεία τους.


«Η καλοπροαίρετη» και νεόφερτη επιθυμία Δήμου και Ελληνικού Δημοσίου έφερε την μετ’ εμμονής εμπλοκή τους στην προσπάθεια τους να προασπίσουν την δήθεν περιουσία τους καταφεύγοντας μάλιστα στις αίθουσες των Ελληνικών δικαστηρίων ζητώντας συμπαράσταση για κάτι το οποίο δεν ισχύει και είναι παράνομο. Δεκάδες χιλιάδων σελίδων, εγγράφων και στοιχείων αποδεικνύουν το αυτονόητο: Πως ο μετ’ επιτάσεως αναθεωρητισμός μόνο κακό μπορεί να κάνει ενώ όλοι οι αναθεωρητές δεν πατούσαν καλά στα πόδια τους.

Προτού πούμε για την συμπαράσταση μας και τα πραγματικά δεδομένα της υπόθεσης, καλό θα είναι όλοι αυτοί οι οποίοι αμφισβητούν την περιουσία της μονής ή την διεκδικούν να πουν εάν στηρίζονται σε κάποιο άλλο έγγραφο εκτός από ένα παλιό πλαστό νοταρικό και άχρηστο γράμμα του 1720, χωρίς σφραγίδες, ονόματα εκπροσώπων μονής, και το οποίο χαρακτηρίζεται ως άκυρο αφού ανώτατο δικαστήριο που ασχολήθηκε με την υπόθεση το χαρακτήρισε πεποιημένο, πλαστό και φυσικά φέρων 66 πανομοιότυπου τύπου υπογραφές γραμμένες με τον ίδιο χαρακτήρα.


Επειδή δε υπάρχουν ανιστόρητες υπηρεσίες και έχοντας πάντα στο μυαλό μου την εργασία μου στο Πανεπιστήμιο ασχολήθηκα και ασχολούμαι με την συγκεκριμένη περίπτωση προσεγγίζοντας, παρουσιάζοντας και ερμηνεύοντας γεγονότα πράγματα και καταστάσεις μέσα από το πλούσιο υλικό της βιβλιοθήκης, υλικό σχετικό με εκείνα τα έγγραφα που υπάρχουν και που επιβεβαιώνουν την κυριαρχία της Μονής την ιδιοκτησία της στη Πάτμο, τα γύρω νησιά, το Αγαθονήσι, το Φαρμακονήσι, τους Ναρκιούς (Αρκιοί), Λειψώ, Λέρο, Λέβιθα, Κω, Μύλο, Νάξο, Σαντορίνη, Λήμνο, Χίο, Κρήτη, Σάμο, Φούρνους, παράλια Μικράς Ασίας και άλλα. Φυσικά το πώς αποκτήθηκαν είναι γνωστό αφού οι δωρεές που προήλθαν από σχετικούς χρυσόβουλους λόγους των Βυζαντινών αυτοκρατόρων καθώς και από τα σιγίλια, τις λύσεις, τις προστάξεις, τα προστάγματα, τους ορισμούς, τα πιττάκια δεν επιδέχονται οποιαδήποτε αμφισβήτηση.


Όλα αυτά τα είδη εγγράφων εβρισκόμενα στη βιβλιοθήκη της Μονής έχουν τεράστια αξία τόσο για την κυριότητα όλων αυτών που προαναφέρθηκαν αλλά αποτελούν πλούσια πηγή άντλησης επιχειρημάτων. Τα χρυσόβουλα και τα υπόλοιπα έγγραφα που αφορούν την περιουσία της Μονής κατανέμονται ως εξής: πρωτότυπα χρυσόβουλα Βυζαντινών αυτοκρατόρων 34, 2 περγαμηνές χρυσόβουλες, σιγίλια χρυσόβουλα 15. Ενώ υπάρχουν ακόμη: Λύσεις, προστάξεις, προστάγματα, ορισμοί, πιττάκια 19, αντίγραφα της αυτοκρατορικής γραμματείας 6, κεκυρωμένα αντίγραφα 14, κεκυρωμένα συλλογικά αντίγραφα 11, απλά αντίγραφα 12, απλά συλλογικά αντίγραφα 4.

Άραγε τι αντίστοιχα έγγραφα διαθέτουν οι σφετεριστές της;

 

Όλα αυτά μαζί με τη υποτύπωση του Οσίου Χριστοδούλου αναφέρονται στο έργο της Ε. Βρανούση με τίτλο: "Αυτοκρατορικά Έγγραφα στην Μονή Πάτμου" με τα οποία δίνονταν προνόμια, ιδιοκτησίες, απαλλαγή από φόρους, ελεύθερη ναυσιπλοΐα, επικύρωση κτίσεων, έγκριση για αγορά πλοίων κλπ. Επίσης έγγραφα τα οποία είναι κατανεμημένα κατά περιεχόμενο και φυσικά αξίζει να τα διαβάσει κάποιος προσεκτικά για να βγάλει τα συμπεράσματα του. Το ίδιο πρέπει να κάνουν και οι θρασύτατοι σφετεριστές. Έτσι συναντάει κάποιος εκτός των άλλων 13 έγγραφα που αφορούν την περιουσία και την λειτουργία της Μονής ενώ άλλα αναφέρονται σε Μοναστήρια (17), μετόχια και κτίσεις Μονής σε παρακείμενους νήσους, 15 που αφορούν κτήσεις της Μονής στην Μικρά Ασία που ανήκουν σ’ αυτή, 5 έγγραφα για τα μετόχια της Μονής και τις κτήσεις της στην Κρήτη, 5 έγγραφα για τα μετόχια της Μονής και τις κτήσεις της στην Λήμνο και από 1 για την Χίο και για τα πλοία της Μονής.


Εκείνο όμως που προκαλεί ιδιαίτερη αίσθηση είναι για όλους του καλοθελητές – διεκδικητές της περιουσίας της Μονής οι χρυσόβουλοι λόγοι, τα χρυσόβουλα δηλαδή στα περισσότερα από τα οποία αναγράφεται ο λόγος για τον οποίον συνετάγησαν και δεν είναι άλλος από αυτόν που αναγράφεται :

Επικύρωση της ανεξαρτησίας της Ιεράς Μονής καθώς και των κτήσεων της, ορίζεται δε ότι όποιος αποσπάσει από αυτά κάτι ή έχει την απαίτηση μέρος της περιουσίας της Μονής θα πρέπει να επιστρέψει στο τετραπλάσιο ενώ γίνεται αναφορά στις φοροαπαλλαγές καθώς και στην ελεύθερη ναυσιπλοΐας των πλοίων της Μονής. Για την ιστορία καθώς και για τους ανιστόρητους ιστορικούς αξίζει να αναφερθούν τόσο αυτά τα χρυσόβουλα όσο και οι αυτοκράτορες που τα εξέδωσαν αρχικά υπέρ του Οσίου Χριστοδούλου (Αλέξιος Α’ Ο Κομνηνός) και στη συνέχεια προς την Μονή της Πάτμου.

 

Διαβάστε λοιπόν:

Χρυσόβουλοι λόγοι (Προς τον Όσιο Χριστόδουλο)
1. Μιχαήλ Ζ’ Δούκα 1073
2. Νικηφόρου Γ’ Βοτανειάτου 1073
3. Νικηφόρου Γ’ Βοτανειάτου 1079
4. Αλεξίου Α’ Κομνηνού 1085
5. Αλεξίου Α’ Κομνηνού 1087

(Προς τον Όσιο Χριστόδουλο και την Μονή Πάτμου)

1. Αλεξίου Α’ Κομνηνού 1087
2. Αλεξίου Α’ Κομνηνού 1088
3. Αλεξίου Α’ Κομνηνού 1088
4. Ιωάννη Β’ Κομνηνού 1119
5. Ισαακίου Β’ Αγγέλου 1186
6. Ισαακίου Β’ Αγγέλου 1197
7. Αλεξίου Γ’ Αγγέλου 1201
8. Θεοδώρου Α’ Λασκάρεως 1221
9. Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγου 1259
10. Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου 1292
11. Ανδρόνικου Παλαιολόγου 1323
12. Ανδρόνικου Γ’ Παλαιολόγου 1326
13. Ανδρόνικου Γ’ Παλαιολόγου 1331


Φυσικά για τίποτα από αυτά που περιγράφησαν δεν ιδρώνει το αυτί κάποιου, ειδικά του Δήμου, ο οποίος ως ανώτατη αρχή βεβαιώνει το 1876 ότι "Η μονή έχει πληρώσει τους αντίστοιχους φόρους για τις κτίσεις της στην Πάτμο όλο το νησί καθώς και στα υπαγόμενα Μοναστηριακά νησιά και νησίδια: Λειψώ, Ναρκιούς (Αρκιοί), Αγαθονήσι, Μαράθι, Λέβυθα, Τραγονήσι και άλλα με ημερομηνία 23 Σεπτεμβρίου 1876". Που είναι τα αντίστοιχα αποδεικτικά στοιχεία του Δήμου ή του Ελληνικού Δημοσίου; Φυσικά δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι αυτά που σεβάστηκαν οι ξένοι κατακτητές συμπεριλαμβανομένων και των γειτόνων μας Οθωμανών Τούρκων, δεν τα σεβάστηκαν οι νεότεροι Έλληνες.


Έτσι στο Μοναστήρι υπάρχουν 100 και πλέον έγγραφα από τον Αραβικό και Μουσουλμανικό κόσμο τα οποία εκφράζουν τις αγαθές προθέσεις τους αλλά και τις σχέσεις της Μονής μαζί τους. Άλλωστε τι να πει κάποιος για το σεβασμό του Μωάμεθ του Β’ του Πορθητή ο οποίος σε ένδειξη σεβασμού στην Μονή απέστειλε και υπάρχει στο σκευοφυλάκιο της Μονής ένα κανδήλι με προσωπική αφιέρωση. Έτσι φτάσαμε στο σημείο να μακαρίζουμε και να ενθυμούμεθα τους εχθρούς της πίστεως μας για την ευμενή προς την Μονή συμπεριφορά τους και να κατηγορούμε τους ομόθρησκους Χριστιανούς νεοέλληνες για την αρνητική δική τους. Πάντως πέρα από αυτά ίσως κάτι μπορεί να γίνει στη συνέχεια αφού πριν από λίγο καιρό βρέθηκε στη Πάτμο ομάδα επιστημόνων από Τουρκία προκειμένου να μελετήσει τα πάντα κυρίως τα Οθωμανικά έγγραφα και στη συνέχεια να ανακοινωθούν τα αποτελέσματα της έρευνας η οποία αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Θα έχει βέβαια ιδιαίτερη βαρύτητα η θέση του τότε Τουρκικού κράτους για το συγκεκριμένο γεγονός.


Στο μεταξύ μετά τα παραπάνω αδιαμφισβήτητα ντοκουμέντα Δήμος Πάτμου και Ελληνικό Δημόσιο θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν την θέση τους απέναντι στη Μονή για τη δήθεν ιδιοκτησία τους και να αποδεχθούν το γεγονός της μη ύπαρξης μέτρου περιουσιακού στοιχείου για αυτούς όπως κακώς καταγράφεται. Αν υπάρχουν ακόμη αμφιβολίες και επειδή φαίνεται ότι έχουν πάρει διαζύγιο με την ιστορική πραγματικότητα, ας ξεκινήσουν να διαβάζουν εξ αρχής την ιστορία που αφορά την Μονή και τις κτήσεις της. Μόνο κερδισμένοι μπορούν να βγουν. Και ίσως τότε και μόνο τότε συνειδητοποιήσουν πως η Μονή της Πάτμου δια των αυτοκρατορικών χρυσόβουλων λόγων, σιγιλλίων και άλλων εγγράφων είναι ο αδιαμφισβήτητος κύριος και μοναδικός ιδιοκτήτης της Πάτμου και των γύρω νησιών όσο και των άλλων κτήσεων ανά την Ελλάδα, τουλάχιστον όσα δεν καταπατήθηκαν, ξεπουλήθηκαν και εξακολουθούν μέχρι σήμερα να ανήκουν σε αυτή.

Η ιστορία δικαιώνει τη Μονή σε λίγο το ίδιο θα γίνει από τους κατ’ αρχήν εραστές και στη συνέχεια σφετεριστές της περιουσίας της.

 

Y.Γ1 Η διαμάχη Δήμου από την μια και Ελληνικού Δημοσίου από την άλλη για την περιουσία της Μονής που δεν τους ανήκει φέρνει στο μυαλό την παροιμία : "Δυο γάιδαροι μαλώνανε σε ξένο αχυρώνα". Φυσικά το αποτέλεσμα θα είναι να τους πετάξει έξω από την περιουσία του ο πραγματικός ιδιοκτήτης.
Υ.Γ2 Πολύ θα θέλαμε να πληροφορηθούμε ποια είναι η θέση και κυρίως η στάση του πατριαρχείου σε αυτή την κατάφωρη παραβίαση της ιστορίας καθώς και την ανοίκεια επίθεση κατά της περιουσίας της Μονής που στη ουσία είναι και επίθεση εναντίον του αφού ο Πατριάρχης είναι κύριος και αυθέντης του νησιού ενώ ο εκάστοτε Ηγούμενος είναι ο Πατριαρχικός έξαρχος δηλαδή ο αντιπρόσωπος του. Δεν το λέμε εμείς αυτό το αναφέρει το νέο οργανόγραμμα της Μονής το οποίο ενέκρινε το Πατριαρχείο με πολλές σημειώσεις και το οποίο ψήφισαν οι μοναχοί.