Της Σμαράγδας Μουλιάτη 

 

Στον μεγάλο αγώνα της Ελλάδας για την απελευθέρωση της από τους Τούρκους, οι Πάτμιοι πήραν ενεργά μέρος.

Κάποιοι έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο όπως, ο πρωτεργάτης της Φιλικής Εταιρίας Εμμανουήλ Ξάνθος, ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόφιλος Παγκώστας και ο μεγάλος απόστολος του μηνύματος της φιλικής εταιρίας Δημήτριος Θέμελης, Ενεργό ρόλο όμως έπαιξαν οι υπασπιστές του Δημ. Υψηλάντη, Μ. Πάγκαλος και Γεώργιος Καλός, οι Εμμανουήλ και Θεόδωρος Ξένος που εφοδίαζαν τον στρατό του Καραϊσκάκη και τροφοδοτούσαν το πολιορκημένο Μεσολόγγι!

 

Οι αγωνιστές της πατμιακής συμβολής στον αγώνα έχουν απογόνους. Κάποιοι από αυτούς ζουν στο νησί μας και άλλοι στην Αθήνα. Οι απόγονοι αυτοί νοιώθουν περηφάνια για την καταγωγή τους και διατηρούν με σεβασμό και μεγάλη ευθύνη τις ιστορικές παρακαταθήκες και οποιοδήποτε στοιχείο τους έχουν εμπιστευθεί.

Απόγονοι των φιλικών είναι η οικογένεια του αείμνηστου Περικλή Βάλβη που διετέλεσε δήμαρχος Πάτμου μέχρι που η Χούντα των συνταγματαρχών τον καθαίρεσε από το αξίωμα του δημάρχου. Σύζυγος της Μαρίας Κουτσανέλλου-Βάλβη της γνωστής δασκάλας που «έμαθε γράμματα σε τρεις γενιές» κάτω από αντίξοες συνθήκες, υπηρετώντας τόσο στον Κάμπο όσο και στο δημοτικό σχολείο της Χώρας.

Με την ευκαιρία των εορτασμών για τα 200 χρόνια από την επανάσταση του 21 και θέλοντας να μάθουμε περισσότερα που θα φωτίσουν και θα προστεθούν στην ήδη πλούσια ιστορία μας, να συλλέξουμε στοιχεία που ίσως παραμένουν άγνωστα για πρόσωπα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο για το νησί μας και την επανάσταση, είχαμε επαφή με την κόρη του αείμνηστου  Περικλή Βάλβη κ. Κατερίνα Βάλβη που όπως αναφέραμε είναι απόγονοι των φιλικών .για να μας πει περισσότερα:  
Να σημειώσουμε εδώ ότι θα περιμέναμε η οργανωτική επιτροπή του Ελλάδα 2021 και η κυρία Αγγελοπούλου να γνώριζαν την προσφορά της Πάτμου στον αγώνα της απελευθέρωσης μας και να την είχε στα πλάνα της χωρίς να χρειάζεται αίτημα στην επιτροπή των εορτασμών.
Μια ερώτηση αρκούσε. Που γεννήθηκαν Ξάνθος και Θέμελης  θα τους έδινε την απάντηση. Στην Πάτμο.

Μέσα από την επαφή μας με την κ. Κατερίνα Βάλβη   μάθαμε ότι , η οικογένεια της είναι οι μοναδικοί απόγονοι των Πατμίων Φιλικών των Εμμανουήλ και Γεωργίου Καλού που υπήρξε υπασπιστής του Δημητρίου Υψηλάντη και των οποίων τα ονόματα υπάρχουν γραμμένα στο μνημείο του Μεσολογγίου γιατί πολέμησαν στην έξοδο του Μεσολογγίου.

«Η οικογένεια μου μας είπε έχει την διαθήκη του Γεωργίου Καλού ο οποίος είχε νυμφευθεί την Αλτάνη Δροσίνη. Ο Εμμανουήλ Καλός μόλις έφθασε ο Δημήτριος Υψηλάντης στην Ελλάδα κατατάχθηκε στον Ελληνικό στρατό, του χορηγήθηκε ο βαθμός του φαλαγγίτη. Και οι δύο υπήρξαν απόφοιτοι της Πατμιάδος Εκκλησιαστικής Σχολής.
Πορταίτρο του Εμμανουήλ Καλού έχει δωριθεί από την οικογένεια μου στην Οικία Νικολαΐδη, το οποίο δυστυχώς με τμήματα της πατμιακής φορεσιάς παραμένει στις αποθήκες, επειδή δεν έχει αξιοποιηθεί από την Αρχαιολογική Υπηρεσία Δωδεκανήσου.
Ο Ποθητός Νικολαΐδης ένας άλλος αγωνιστής Πάτμιος είχε νυμφευθεί την Ελβίρα θυγατέρα Κωνσταντίνου Καλού, συμμετείχε ως εκπρόσωπος της Πάτμου στην Δ ‘ Εθνοσυνέλευση. Έχω στην προσωπική μου συλλογή το φέσι που φόραγε κατά την συμμετοχή του στην Εθνοσυνέλευση, όπως και τμήματα της πατμιακής φορεσιάς μαζί με τα ξίφη των αδελφών Εμμ. και Γεωργίου Καλού, τα οποία έχουμε στην κατοχή μας καθώς και την αυτούσια πατμιακή φορεσιά,  την οποία φόρεσα προσφέροντας λουλούδια στον πρωθυπουργό Κων/νο Καραμανλή, μετά από απαίτηση του τότε δημάρχου Ιωάννη Κρικρή, καθώς και τα ανωτέρω έγγραφα».

Γι όλα αυτά βέβαια υπάρχουν τα αντίστοιχα αποδεικτικά, όπως διαθήκες σημειώματα δωρεές και ευχαριστήρια τα οποία και είδαμε.
Να προσθέσουμε, ότι το αρχοντικό Νικολαΐδη δωρίθηκε στο υπουργείο πολιτισμού από τον πατέρα της αείμνηστο Περικλή Βάλβη, την μητέρα του και όπως μας λέει η κ. Κατερίνα Βάλβη «και την αδελφή της Χαριστώ Σταύρακα καθώς και την θεία τους Ουρανία Αλεξάκη. Υπάρχει το συμβόλαιο δωρεάς προς την Αρχαιολογική Υπηρεσία της οικείας Νικολαΐδη. (στην διαθήκη του Γεωργίου Καλού και ιδιόχειρο σημείωμα του πατέρα μου που εξηγεί την σχέση μας με τον Ποθητό Νικολαίδη). Επίσης Πορτραίτο του Εμμανουήλ Καλού έχει δωριθεί στην Οικία Νικολαίδη, αλλά και αυτό έχει μείνει στις αποθήκες της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας Δωδεκανήσου, όπως και τμήματα της πατμιακής φορεσιάς που και αυτά παραμένουν στις αποθήκες της άνω υπηρεσίας (όμοιο έχω στο σπίτι μου)».

Τέλος όταν απεβίωσε ο αείμνηστος Περικλής Βάλβης το τότε δημοτικό συμβούλιο με δήμαρχο τον κ. Ματθαίο Μελιανό αποφάσισε να λάβει το όνομα του κάποιος δρόμος της Χώρας. Αυτή η απόφαση δεν έχει υλοποιηθεί αν και έχουν περάσει 21 χρόνια.

 

Επειδή μέσα από το ρεπορτάζ μας για τους Φιλικούς βγήκαν πολλά και ενδιαφέροντα για την οικογένεια της κ. Κατερίνα Βάλβη, της ζητήσαμε όταν έρθει στην Πάτμο να μιλήσουμε αποκλειστικά για τον πατέρα της τον αείμνηστο Περικλή Βάλβη , τη μητέρα της κ. Μαρία Κουτσανέλλου-Βάλβη, και το ιστορικό σπίτι τους.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

EMMΑΝΟΥΗΛ ΞΑΝΘΟΣ

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΘΕΜΕΛΗΣ

https://www.patmosweb.gr/patmosgr/historical/pagkostas