Στη μνήμη του. Παντελής Χριστ. Γρύλλης. Γεννημένος εστιάτορας
της Σμαράγδας Μουλιάτη
Συνέντευξη που καταχωρήθηκε στην εφημερίδα ΠΑΤΜΙΑΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ Νο 178-179 Ιούλιος Αύγουστος 2016
Ο Παντελής Γρύλλης είναι από τους πρώτους εστιάτορες στην Πάτμο.
Συναντηθήκαμε ένα πρωί στο εστιατόριο ΠΑΝΤΕΛΗΣ όπου έπινε το καφεδάκι του. Από αυτά που μας είπε σταχυολογήσαμε τα παρακάτω:
Ο πατέρας του Παντελή, Χριστόδουλος Γρύλλης άνοιξε με τη γυναίκα του Φρόσω, το εστιατόριο ΠΑΝΤΕΛΗΣ που βρίσκεται στη Σκάλα το 1950. Προηγουμένως ήταν αλευρόμυλος. Όταν ο πατέρας του αποφάσισε να το κάνουνε εστιατόριο, τι εστιατόριο βέβαια, ο Θεός και η ψυχή του όπως μας λέει, έτσι, για να εξυπηρετούν κάποιον ξένο που ερχόταν τότε που και που στο νησί μας, βρήκανε τενεκέδες και από πάνω βάλανε ξύλα από μαδέρια και φτιάξανε τραπέζια.
Για τραπεζομάντηλο, το καλύπτανε με μία λαδόκολλα.
Εκεί πάνω τοποθετούσανε τα ψάρια γιατί αυτό ήτανε το κύριο φαγητό του εστιατορίου και όταν τρώγανε, τις μαζεύανε τις τυλίγανε και τις πετάγανε.
Οι πρώτοι πελάτες ήταν οι διάφοροι δημόσιοι υπάλληλοι, όπως καθηγητές αλλά και ντόπιοι που ερχόντουσαν και πίνανε το ουζάκι τους. Καλαμαράκι γεμιστό, ή τηγανιτό, χταπόδι, ψάρια βραστά και τηγανιτά αυτό ήτανε το μενού.
Υπήρχε και ο Κωνσταντής ο Κλεούδης μπροστά.
Όταν άρχισαν το 1955 να έρχονται οι πρώτοι τουρίστες δεν υπήρχαν ούτε ξενοδοχεία ούτε ενοικιαζόμενα. Τους νοικιάζαμε τα σπίτια μας και τα δωμάτια μας για να μείνουνε.
Υπάρχουν από τότε φανατικοί τουρίστες που έρχονται ακόμα με τα παιδιά τους και με τα εγγόνια τους.
Θυμάμαι μας λέει, καθισμένος μπροστά στο εστιατόριο,
είχανε έρθει πολλοί επιστήμονες μεταξύ αυτών και ο κατασκευαστής του πρώτου δορυφόρου με το Απόλλων 3.
Το τραπέζι έγινε έξω από το ΠΑΤΜΙΟΝ.
Το φαγητό το έκανα εγώ με τον πατέρα μου και την μάνα μου. Ήταν τότε πλούσια η θάλασσα. Τηγάνισα 150 κιλά μπαρμπούνια. Ωραίες εποχές.
Ψάρια έπαιρνα και από τον πατέρα σου τον Φίλιππα. Πήγαινα στη βάρκα του και μου έδινε μια σακούλα γεμάτη χωρίς να μου τα ζυγίσει. Πάρτα Παντελή μου έλεγε. Μετά του έλεγα εγώ πόσα κιλά ήτανε. Τόση εμπιστοσύνη μου είχε.
Από το μαγαζί αυτό πέρασαν μεγάλα ονόματα. Δυστυχώς δεν βγάζαμε τότες φωτογραφίες, αλλά δεν ήμουνα και της φωτογραφίας. Έφαγαν στο μαγαζί μου. Έχουνε έρθει βουλευτές, υπουργοί, πρωθυπουργοί, επιστήμονες, ηθοποιοί, ο Ωνάσης. Και ποιοι δεν ήρθανε.
Σιγά-σιγά γίνανε και άλλα μαγαζιά, γιατί ο τουρισμός αυξήθηκε. Τη σκυτάλη τώρα την πήρε ο γιος μου ο Χριστόδουλος. Μαγειρεύει η μαμά Θεολογία και εξακολουθούμε να αναδεικνύουμε την πατινιώτικη κουζίνα, τα θαλασσινά και το ψάρι μαγειρεμένο σε όλες στις εκδοχές του, ώστε ο πελάτης να τρώει καλά και να νοιώθει ότι είναι στην Πάτμο .
Αν θάθελα να συγκρίνω εκείνα τα χρόνια με τα σημερινά, μπορώ να πω ότι όλα έχουν τις ομορφιές τους. Τότε απλά και πατινιώτικα, τώρα λίγο μπερδεμένα αλλά και τώρα έχουν την δική τους ομορφιά.
Τότε περνάγαμε την ώρα μας με τους πελάτες, με κάνα ψάρεμα με λίγο χαρτί, ερχότανε και ο νονός σου ο Μπουργέζης από τους Φούρνους. Με λίγο κρασάκι ή ούζο, με κανα τηγανιτό σμαριδάκι, η ζωή κυλούσε …..Τώρα υπάρχουν πολλές επιλογές.
Κάποια χρόνια μετά το θάνατο της πρώτης μου γυναίκας, νοίκιασα το μαγαζί και έπαιρνα τη βάρκα μου με φίλους και πηγαίναμε ειδικά τα βράδια για ψάρεμα, ή το καλοκαίρι για βαρκάδα κάτω από το φως του φεγγαριού...
Ο Παντελής θα μπορούσε να μας μιλάει ατέλειωτες ώρες για κείνα τα χρόνια αλλά συγκινήθηκε και μαζί του συγκινηθήκαμε και μεις.....
ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ: Πριν μερικές μέρες ο Παντελής Χριστ. Γρύλλης έφυγε από τη ζωή. Ένας άνθρωπος που σφράγισε με την προσφορά του μια εποχή δεν υπάρχει πια. Υπάρχει όμως στην ιστορία μας, στο μυαλό μας, στην καρδιά μας. Τέτοιοι άνθρωποι ζουν για πάντα.
