του Γιώργου Καρακατσάνη.
Στην συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου που έγινε το προηγούμενο Σάββατο και με αφορμή δύο αιτήσεις πολιτών, μίας για μεταβίβαση άδειας καταστήματος ενοικίασης μοτοποδηλάτων και άλλης μίας για ίδρυση νέου καταστήματος αυτού του είδους έγινε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση που φανερώνει πολλά για κρατούσες νοοτροπίες και αντιλήψεις. Κατά τη διάρκειά της οι νεότεροι είχαμε την ευκαιρία να μάθουμε και οι παλαιότεροι να θυμηθούν ότι εκτός από τα κλειστά επαγγέλματα που δημιούργησε το κράτος, ο Δήμος Πάτμου ήδη από το 1999 θεσμοθέτησε με τη σειρά του ακόμα ένα κλειστό επάγγελμα, αυτό του εκμισθωτή μοτοποδηλάτων, αφού το Δημοτικό Συμβούλιο το κήρυξε «κορεσμένο» και αποφάσισε να μην χορηγηθούν άλλες άδειες στο μέλλον. Είναι απορίας άξιο με ποια κριτήρια λήφθηκε αυτή η απόφαση. Έγινε άραγε κάποια κυκλοφοριακή μελέτη; Αξιολογήθηκε η φέρουσα ικανότητα του οδικού δικτύου και των διαθέσιμων χώρων στάθμευσης ή η απόφαση που βασίστηκε στην υποκειμενική κρίση αυτών που την ψήφισαν; Προφανώς συνέβη το δεύτερο, διότι αν είχε εκπονηθεί μελέτη προφανώς θα είχε θέσει περιορισμούς και στον αριθμό των επιβατικών οχημάτων, των τουριστικών λεωφορείων κ.ο.κ. και όχι μόνο των μοτοποδηλάτων.
Πάντως, η φροντίδα του Δήμου Πάτμου για τους δεκατρείς επαγγελματίες του κλάδου δεν σταμάτησε εδώ. Ενώ οι άδειες που τους είχαν χορηγηθεί ήταν προσωπικές και αμεταβίβαστες, το Δημοτικό Συμβούλιο παραβαίνοντας το Νόμο (όπως ευθαρσώς παραδέχτηκαν δύο πρώην Πρόεδροί του) ενέκρινε την μεταβίβαση αυτών των αδειών σε άλλους επαγγελματίες, με αποτέλεσμα οι κάτοχοί τους να εισπράξουν και αρκετό «αέρα» σύμφωνα με τον σημερινό Πρόεδρο του Σώματος κ. Αντώνη Γαμπιέρη. Στη συζήτηση παρενέβησαν ορισμένοι από τους σημερινούς κατόχους αυτών των αδειών υπεραμυνόμενοι της υπάρχουσας κατάστασης, αφού όπως ανέφεραν το άνοιγμα νέων καταστημάτων θα περιορίσει τα έσοδά τους, ενώ οι νέοι επαγγελματίες που τυχόν θα δραστηριοποιηθούν στον κλάδο δεν θα μπορέσουν να εξασφαλίσουν τα προς το ζην. Εξήγησαν ότι τα τελευταία χρόνια η διάρκεια της αιχμής της τουριστικής περιόδου έχει περιοριστεί σε μόλις δεκαπέντε ημέρες, ενώ αναφέρθηκε ότι φοβούνται ιδιαίτερα τον ανταγωνισμό από αντίστοιχα καταστήματα που θα μπορούσαν να ανοίξουν ορισμένοι ξενοδόχοι. Τελικά, το Δημοτικό Συμβούλιο δεν έλαβε απόφαση επί των αιτημάτων και συγκρότησε μια επιτροπή που θα καταθέσει πρόταση για το ζήτημα (χωρίς για άλλη μια φορά να προσδιοριστεί συγκεκριμένη προθεσμία), ενώ η συζήτηση έκλεισε με το σχόλιο του Προέδρου κ. Γαμπιέρη πως ορισμένοι συνάδελφοί του τήρησαν αυτή τη στάση λόγω της σχέσης τους με επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται σήμερα στον κλάδο!
Ακούγοντας αυτή την συζήτηση προέκυψαν κάποια ερωτήματα, τα οποία αξίζει να τεθούν προς προβληματισμό:
α) Άραγε νομιμοποιείται ο Δήμος να θέτει εμπόδια στην επιχειρηματικότητα κηρύσσοντας κατά το δοκούν επαγγέλματα ως «κορεσμένα»; Κι αν ναι, μήπως στο μέλλον θα πρέπει να περιμένουμε να κηρυχθεί η Πάτμος κορεσμένη και σε ψαροταβέρνες, καφετέριες ή οβελιστήρια; Σε κάθε περίπτωση γιατί για κάποιους επαγγελματίες δημιουργούνται ειδικά δίχτυα προστασίας από τον ανταγωνισμό, ενώ για κάποιους άλλους όχι; Δεν αποτελεί αυτή η διάκριση παράβαση της θεμελιώδους αρχής της ισότητας των πολιτών έναντι του κράτους;
β) Άραγε ορισμένοι από τους δημοτικούς μας άρχοντες έχουν αντιληφθεί ότι ο πατμιακός λαός τους έστειλε σε θέσεις ευθύνης για να αποφασίζουν σύμφωνα με το Σύνταγμα και τους Νόμους (τηρώντας τον όρκο που έδωσαν) ή θεωρούν τους εαυτούς τους πράκτορες ιδιωτικών συμφερόντων, τα οποία πρέπει να υπερασπίζονται πάση θυσία καταπατώντας τη νομιμότητα, χωρίς μάλιστα να διστάζουν να το ομολογήσουν δημόσια;
γ) Ακούγοντας τη συζήτηση ήταν πολύ έντονη η αίσθηση ηττοπάθειας και μοιρολατρίας που χαρακτήριζε όσους έλαβαν μέρος. Ιδιαίτερα οι επαγγελματίες του κλάδου φάνηκε να θεωρούν δεδομένη τη μείωση της τουριστικής κίνησης και προσπάθησαν να διαφυλάξουν το δικό τους κομμάτι από την πίτα του τουριστικού εισοδήματος διεκδικώντας προνομιακή προστασία αντί να αγωνιστούν για το μεγάλωμά της. Ούτε ένας από τους παριστάμενους δεν σηκώθηκε να πει πως αντί να διεκτραγωδούμε την κατάστασή μας πρέπει να αγωνιστούμε συλλογικά για να διευρύνουμε την τουριστική περίοδο και να προσεγγίσουμε νέες αγορές ώστε να αυξήσουμε την τουριστική κίνηση και να δημιουργήσουμε νέες θέσεις εργασίας και εισοδήματα. Όμως, έτσι θα πάμε μπροστά;
δ) Τελικά τί θέλουμε να κάνουν οι νέοι γενικότερα στην πατρίδα μας αλλά και ειδικότερα στην Πάτμο; Οι προσλήψεις στον δημόσιο τομέα έχουν ουσιαστικά παγώσει, ενώ ετοιμάζονται και απολύσεις. Εάν λοιπόν στα εμπόδια που έχει θέσει το κεντρικό κράτος στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας έρχεται και ο οποιοσδήποτε δήμος να ορθώσει απροσπέλαστα τείχη, πού θα απασχοληθούν οι νέοι άνθρωποι; Θέλουμε να φύγουν ή μήπως να αποτελούν εύκολα εκμεταλλεύσιμη εργατική μάζα στα χέρια όσων έχουν ήδη εδραιώσει τη θέση τους;
ε) Η εμπειρία διδάσκει πως όταν η αγορά αφεθεί να λειτουργήσει υπό συνθήκες ελεύθερου και ανόθευτου ανταγωνισμού, μπορεί μεν κάποιες συντεχνίες να χάνουν τα κεκτημένα τους, αλλά ο καταναλωτής βγαίνει ωφελημένος, αφού απολαμβάνει ποιοτικότερες υπηρεσίες σε χαμηλότερες τιμές. Για παράδειγμα, εάν κάποια στιγμή δοθεί σε κάποιο νέο επιχειρηματία άδεια ίδρυσης καταστήματος εκμίσθωσης μοτοποδηλάτων, αυτός γνωρίζοντας ότι έχει να αντιμετωπίσει δεκατρείς εδραιωμένες ομοειδείς επιχειρήσεις είναι πολύ πιθανό προκειμένου να επιβιώσει να προσπαθήσει να ανεβάσει τον πήχυ προσφέροντας ποιοτικότερες υπηρεσίες (π.χ. επιμελέστερη καθαριότητα, καλύτερη συντήρηση, χορήγηση στον πελάτη σύγχρονου κράνους που πραγματικά θα τον προστατέψει σε περίπτωση ατυχήματος κι όχι κράνους που μοιάζει να έχει βγει από ταινίες του παρελθόντος κ.ο.κ.). Η προσπάθεια αυτή θα συμπαρασύρει κι άλλους επαγγελματίες να κάνουν το ίδιο, ενώ αυτοί που δεν μπορούν να ακολουθήσουν τον δρόμο της ποιότητας θα αναγκαστούν να μειώσουν τις τιμές, προς όφελος και πάλι του καταναλωτή. Γιατί άραγε να μην το θέλουμε αυτό;
Όσο για τους φόβους που εκφράστηκαν πως θα δημιουργηθούν τόσο πολλές επιχειρήσεις ώστε καμία να «μην βγαίνει» οικονομικά, η απάντηση είναι ότι σε μια ελεύθερη αγορά μετά από μια περίοδο ταλαντεύσεων η ζήτηση ισορροπεί με την προσφορά και όποιος προσφέρει ποιοτικές υπηρεσίες δεν έχει να φοβηθεί τίποτα. Ας αφήσουμε τους ίδιους τους επιχειρηματίες να αντιληφθούν πότε η αγορά θα έχει κορεσθεί αντί να το καθορίζουμε με διοικητικές πράξεις. Κι επιτέλους, κάποτε θα πρέπει να έλθει η στιγμή που ο Δήμος θα λειτουργεί σε όλους τους τομείς με γνώμονα το συμφέρον των πολλών και όχι των ολίγων-εκλεκτών.