ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ για τη φετινή σεζόν.
του Ιάκωβου Κουτλάκη Προέδρου της Ένωσης Ξενοδόχων Πάτμου

Πως κινείται φέτος ο Τουρισμός. Είμαστε προς το τέλος της τουριστικής σεζόν. Μέχρι και τον Ιούνιο η πληρότητες ήταν ικανοποιητικές . Τον Ιούλιο παρατηρήθηκε μία μικρή κάμψη λόγω των Ολυμπιακών αγώνων και ο Αύγουστος είχε υψηλές πληρότητες. Ο Σεπτέμβριος θα κυμανθεί επίσης σε ικανοποιητικά επίπεδα.

Οικονομικά μεγέθη : Τα έσοδα της φετινής περιόδου παρουσιάζουν αύξηση 16.2% αναλύοντάς τα όμως σε πραγματικούς όρους αποπληθωρισμού ακόμα υπολείπονται αυτών του 2019. Το να μιλάμε για ρεκόρ το 2024 είναι παραπλανητικό με πραγματικούς όρους. Το ρεκόρ έγινε το 2019 και έκτοτε δεν έχει σπάσει. Το συμπέρασμα είναι ότι έρχονται περισσότεροι και ξοδεύουν λιγότερα.

Προσωπικό: Οι επιχειρηματίες υπέφεραν και φέτος μέχρι να βρουν προσωπικό. Γενικά σε όλη την Ελλάδα το 48% των καταλυμάτων και της εστίασης είχαν 260.000 κενές θέσεις . Η έλλειψη προσωπικού και μάλιστα ανειδίκευτου , δημιουργεί κατωτέρας ποιότητος προσφερομένων υπηρεσιών.
Ποια είναι τα στοιχεία που προβλημάτισαν. Η ακρίβεια ήταν το μείζον της φετινής σεζόν. Η ακρίβεια είναι μία «πληγή» για τον τουρισμό της Ελλάδος που «ροκανίζει» όλο και περισσότερο τις πληρότητες και τις μετακινήσεις των τουριστών, με ένα μείζον έξοδο τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια τα οποία έχουν φτάσει σε τιμές απαγορευτικές.

 

Λόγω της ακρίβειας τα μικρά και φθηνά ξενοδοχεία είχαν καλύτερες πληρότητες έναντι των μεγάλων και ακριβών που αντιμετώπισαν τεράστιες δυσκολίες στο να διαθέσουν τα δωμάτιά τους σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια . Αυτή η αρνητική τάση είναι ένα προειδοποιητικό «καμπανάκι» για όλους. Σύμφωνα με το Ινστιτούτου καταναλωτών το 55% των Ελλήνων δεν θα κάνει φέτος διακοπές λόγω της ακρίβειας και το 1-3 που θα κάνουν λένε ότι θα είναι περιορισμένες. Επίσης τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι η τιμή του δίκλινου έφθασε κατά μέσον όρο στα 142 ευρώ, ενώ πέρυσι ήταν 120.

Παρά την ακρίβεια η κίνηση του τουρισμού ευρίσκεται στο +6.5% έναντι του 2023 , τη στιγμή που οι ανταγωνιστές μας όπως η Κροατία είναι στο +20%, η Ιταλία στο + 11,4% και η Ισπανία + 8,5%. Εκείνο που επομένως χρειάζεται είναι να διαφυλάξουμε την ανταγωνιστικότητα μας έναντι των ανταγωνιστών μας.

Τι συμβαίνει στη Πάτμο: Η Πάτμος λόγο της Ιερότητας , της μυσταγωγίας, της πολιτισμικής της Κληρονομιάς ήταν και φέτος προτιμητέα και πιστεύουμε ότι θα κλείσει η τουριστική σεζόν λίαν ικανοποιητικά. Φέτος οι Τούρκοι ψήφισαν Πάτμο και αυτό συνέβαλε να έχουμε καλύτερες πληρότητες.

Τα αρνητικά που παρατηρήθηκαν:
1- Χάνουμε κατ έτος χιλιάδες δυνητικούς επισκέπτες λόγω του περιορισμού ακτοπλοϊκών εισιτηρίων. Χρειαζόμαστε από τις ακτοπλοϊκές εταιρείες κυρίως από την ΒLUΕ SΤΑR περισσότερα εισιτήρια ανά δρομολόγιο.
2- Η Πάτμος πρέπει να ενταχθεί στα νησιά με την visa express από Τουρκία και να ανοίξει μία πύλη εισόδου με τις Δίδυμες.
3- Χρειαζόμαστε αύξηση των καταλυμάτων διότι τα υπάρχοντα δεν φθάνουν και να ανακαινίσουμε τα υπάρχοντα .
4- Χρειαζόμαστε βελτίωση των ιδιωτικών και Δημοτικών υποδοχών και υπηρεσιών τουρισμού του νησιού .
5- Χρειαζόμαστε περισσότερες και ποιοτικότερες πολιτιστικές εκδηλώσεις στο νησί μας. Πρέπει να επαναφέρουμε τα εξαίρετα Φεστιβάλ Γεύσης και Παράδοσης και Παραδοσιακών χορών , το δε φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής Πάτμου στο ύψος , στην αίγλη και στο σκοπό που παρουσιαζόταν επί 2 δεκαετίες. Η φετινή παρουσία του ήταν απογοητευτική.
6- Για πρώτη φορά φέτος , οι επισκέπτες έφευγαν με την άποψη ότι το νησί είναι ακριβός προορισμός και αυτό δεν είναι καλό. Πρέπει να κρατήσουμε την ανταγωνιστικότητα και τις τιμές μας όσο μπορούμε σε λογικά πλαίσια. Μία στατιστική που έγινε την 1η Ιουλίου , ανέφερε ότι η Πάτμος ήταν το ακριβότερο νησί στα Δωδεκάνησα ανά διανυκτέρευση . Αυτό είναι ανησυχητικό Αν συνεχίσουμε έτσι οι τουρίστες θα μας γυρίσουν την πλάτη διότι δεν είναι κορόιδα. Βλέπε το παράδειγμα της Μυκόνου.
7- Κάτι που δεν γίνεται στο νησί μας είναι οι διαβουλεύσεις όλων των φορέων για μεγάλα θέματα . Βλέπω άλλους Δήμους συνεχώς να συνεδριάζουν για γενικότερα θέματα, οργανώνονται εν όψει της επόμενης σεζόν, κάνουν συνέδρια , ενημερώσεις , καλούν φορείς του Τουρισμού και διαβουλεύονται, πάνε σε εκθέσεις τουρισμού και τόσα άλλα και εμείς καθεύδουμε.. !
8- Αρνητικό ήταν φέτος και το άνοιγμα Ξενοδοχείων, Εστιατορίων και τουριστικών μαγαζιών την 1η Ιουλίου. Με τον τρόπο αυτό η παράταση της τουριστικής σεζόν φαίνεται ανέκδοτο. Όλοι το λένε, το θέλουν , αλλά εμείς οι ίδιοι το σαμποτάρουμε. Αγωνιώ να δω φέτος το χειμώνα θα υπάρχει έστω και ένα εστιατόριο ανοικτό;

Στεγαστικό : Φέτος το στεγαστικό πρόβλημα της ΜΗΝΙΑΙΑΣ ΜΙΣΘΩΣΗΣ στη Πάτμο και σε όλη τη χώρα είναι τραγικό. Σε λίγο δεν θα έρχονται στο νησί δάσκαλοι, καθηγητές, αστυνομικοί, λιμενικοί, , εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα λόγω της έλλειψης στέγης. Κύριος υπαίτιος της έλλειψης στέγης είναι η βραχυχρόνια μίσθωση. Ελάχιστοι πλέον ιδιώτες ενοικιάζουν με το μήνα. Η Κυβέρνηση και οι Δήμοι οφείλουν να βάλουν στη Β.Μ. κανόνες χρονικές, λειτουργικές και ελεγκτικές όμοιες με τα ξενοδοχεία.

ΥΠΕΡΤΟΥΡΙΣΜΟΣ : Οι αιτιάσεις περί «υπερτουρισμού» μέχρι σήμερα το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να αποκρύπτουν το πραγματικό πρόβλημα, δηλαδή την απουσία σύγχρονων και λειτουργικών υποδομών . Το πρόβλημα του υπερτουρισμού δεν είναι μόνο ο μεγάλος αριθμός τουριστών σένα προορισμό αλλά οι πιέσεις που ασκούνται σε υποδομές , υπηρεσίες και φυσικού πόρους μιας περιοχής. Αυτές οι πιέσεις μπορεί να οδηγήσουν σε μία ποιοτική υποβάθμιση και μείωση της ποιότητας ζωής για τους κατοίκους. Εδώ μπαίνει το θέμα της φέρουσας ικανότητας ενός προορισμού. Τουρίστες θέλουμε όλοι , αλλά πόσους αντέχουμε . Η Πάτμος π.χ. αντέχει μέχρι 6.000 τουρίστες ημερησίως. Γενικά ο υπερτουρισμός δημιουργεί συνωστισμό, εκτίναξη τιμών, κακή εξυπηρέτηση, εξάντληση πόρων, λειψυδρία, κυκλοφοριακό, διακοπές ρεύματος και δοκιμασία των αντοχών της τουριστικής βιομηχανίας , των υποδομών και των υπηρεσιών.

Επίσης δημιουργεί συμπεριφορές των επισκεπτών που είναι εκτός ελέγχου. Εμείς δεν θέλουμε τουρίστες που έρχονται να κάνουν ότι δεν κάνουν στις δικές τους χώρες ή να μην σέβονται την ιερότητα του νησιού και τα τοπικά μας ήθη και έθιμα και τον τρόπο ζωής των ντόπιων.
Ποία η κατάσταση των υποδομών της Πάτμου. Η Πάτμος έχει άμεση ανάγκη αναβάθμισης των παλιών και δημιουργίας νέων τουριστικών υποδομών, Δημοτικών και Ιδιωτικών, διότι οι σημερινές υποδομές όσον αφορά τις ιδιωτικές είναι σε οριακή κατάσταση, οι δε Δημοτικές έχουν βαλτώσει και ας το παραδεχτούμε.

Επίσης από το νησί μας λείπει ένα στρατηγικό τουριστικό πλάνο βελτίωσης και ανάπτυξης με προοπτική 20ετίας. Για την εξασφάλιση νερού στο νησί π.χ. πρέπει να γίνει μια διαβούλευση και ένας προγραμματισμός τουλάχιστον 20ετίας.
Επίσης η πολιτεία πρέπει να δημιουργήσει ειδικά επιδοτούμενα προγράμματα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις τουρισμού. Όλες σχεδόν οι επιχειρήσεις της Πάτμου είναι μικρομεσαίες.

Τι γίνεται με τα Airbnb. Το 2024 παρατηρείται μια συνεχής αύξηση της προσφοράς καταλυμάτων που αντικατοπτρίζει τη δυναμική ανάπτυξης του κλάδου Airbnb. καθώς σύμφωνα με στοιχεία του Insete τον Ιούνιο τα καταλύματα έφτασαν τα 224.860 σε όλη τη χώρα και οι κλίνες είναι μια ανάσα από το 1 εκατ. (991.156). Η αύξηση αυτή είναι της τάξεως των 20.000 μονάδων κάθε μήνα. Το φαινόμενο της βραχυχρόνιας μίσθωσης που ήλθε για να μείνει, είναι ένα καμπανάκι και μια απειλεί για τα ξενοδοχεία που δεν ανακαινίζονται. Το πρόβλημα με τη βραχυχρόνια μίσθωση είναι ότι λειτουργεί ανεξέλεγκτα, χωρίς κανόνες, χωρίς ελέγχους, ανταγωνιστικά εις βάρος των ξενοδοχείων και υπολείπονται κατά πολύ των ποιοτικών υπηρεσιών φιλοξενίας που προσφέρουν τα ξενοδοχεία. Πρέπει και αυτά να υπαχθούν κάτω από τον έλεγχο του ΕΟΤ όπως τα λοιπά καταλύματα και να έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις και άδειες. Στη Πάτμο τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης πλησιάζουν τα 300 και οι κλίνες τις 3.000.

Τι προβλέπετε για το 2025 στον Τουρισμό; Η Ελλάδα κέρδισε και φέτος τις εντυπώσεις φιλοξενίας, ποιότητας υπηρεσιών τουρισμού, ανταγωνιστικότητα και ιδανικού προορισμού και αυτό είναι μία παρακαταθήκη ότι και του χρόνου οι αγορές και οι τουρίστες θα ψηφίζουν ξανά ΕΛΛΑΔΑ .

Το ερώτημα είναι εάν ΕΜΕΙΣ ως τουριστικός προορισμός βελτιώσουμε τουλάχιστον το 1/3 των αρνητικών στοιχείων που προανέφερα.

Ιάκωβος Κουτλάκης.