ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010 ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗΣ ΤΩΝ ΜΥΛΩΝ Το δημοσίευμα είναι και σήμερα και  θα είναι και πάντα επίκαιρο.  

 

Προστασία για το περιβάλλον δεν εννοούµε µόνο την ανακύκλωση, ή την κατάργηση της χωµατερής.

Εννοούµε µια σειρά από ενέργειες που θα κάνουν τη γη µας, τη θάλασσα και τον αέρα µας καθαρότερα, για να ζούµε καλύτερα εµείς και τα παιδιά µας. Το αποτέλεσµα όµως που θα προκύψει θα είναι ένα συν στον τουρισµό µας.

Συντάξαµε την παρακάτω στρατηγική µε τη συνεργασία του Ινστιτούτου Θαλάσσιας προστασίας ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ που είναι χρόνια συνεργάτης της εφηµερίδας ΠΑΤΜΙΑΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ  υλοποιήσαµε τρεις περιβαλλοντικές ηµερίδες στην Πάτµο µε επιστήµονες οµιλητές.

 

Η τελευταία ήταν µεταξύ των εκδηλώσεων για τα εγκαίνια της λειτουργικής αναστήλωσης των µύλων της Πάτµου, Κυριακή 11 Ιουλίου 2010, ιδέα και οργάνωση της Εφηµερίδας μας ΠΑΤΜΙΑΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ και της κ. Δάφνης Μπέκετ αρχιτέκτονα και υπεύθυνη για την αναστήλωση τους.

Η ηµερίδα περιείχε οµιλίες και συζητήσεις για την παραδοσιακή γεωργία, την προστασία των τοπικών παραδοσιακών ποικιλιών και την τράπεζα σπόρων του Αιγαίου.

Οµιλητές:  Αναστασία Μήλιου Υδροβιολόγος του Ινστιτούτου θαλάσσιας Προστασίας ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ, ο Κώστας Κουτής, Γεωπόνος Οικολογικής Γεωργίας του Δικτύου για την βιοποικιλότητα και την οικολογία στη γεωργία ΑΙΓΙΛΟΠΑ, και εκπρόσωπος της εναλλακτικής κοινότητας ΠΕΛΙΤΙ.

Στην ηµερίδα συµπεράναµε ότι υπάρχει µεγάλο ενδιαφέρον από τους συµπατριώτες µας και πολλοί από αυτούς εξέφρασαν απόψεις, απορίες και κατέθεσαν τις εµπειρίες τους, για τη γεωργική ζωή, τους κήπους και τα χωράφια τους.

 

Με αφορμή την εκδήλωση για τα εγκαίνια της λειτουργικής αναστήλωσης των μύλων της Πάτμου, ιδέα και οργάνωση της Σμαράγδας Μουλιάτη εκδότη της Εφημερίδας Πατμιακά ΧΡΟΝΙΚΑ και της κ. Δάφνης Μπέκετ αρχιτέκτονα και υπεύθυνη για την αναστήλωση , ζητήθηκε από το Ινστιτούτου θαλάσσιας Προστασίας ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ και το, Δίκτυο για την βιοποικιλότητα και την οικολογία στη γεωργία ΑΙΓΙΛΟΠΑΣ,  να κάνουν Πρόταση για τη Διαφύλαξη και την Ανάδειξη της Γεωργικής Κληρονομιάς της Πάτμου με την Αξιοποίηση των Αναστηλωθέντων Μύλων.

 

Η πρόταση δόθηκε στην κ. Μαρία Μπέκετ με σκοπό να διαβιβαστεί στον ηγούμενο της Πάτμου, επειδή η Ιερά Μονή θα έχει τη διαχείρηση των Μύλων.

 

Η πρόταση είναι η ακόλουθη:

 

Πρόταση για τη Διαφύλαξη και την Ανάδειξη της Γεωργικής Κληρονομιάς της Πάτμου:

 

Αξιοποίηση των Αναστηλωθέντων Μύλων

Εισαγωγή

Το νησί της Πάτμου, καθώς και τα γύρω συμπλέγματα νησιών και νησίδων, χαρακτηρίζονται από έναν σπάνιο γεωργικό πλούτο, δεδομένου ότι ακόμα στηρίζουν τις παλιές- παραδοσιακές καλλιέργειες και ποικιλίες, οι οποίες τόσο στη χώρα μας, όσο και παγκοσμίως, κινδυνεύουν να χαθούν για πάντα, από την καθημερινή γεωργική πρακτική.

Η αναστήλωση των Μύλων της Μονής Πάτμου, αποτελεί το έναυσμα για την ανάπτυξη πολύ-επίπεδων δράσεων ανάδειξης και διατήρησης της γεωργικής κληρονομιάς της Πάτμου και της ευρύτερης περιοχής της βορείου Δωδεκανήσου. Η διαδικασία προσαρμογής και αξιοποίησής του γεωργικού πλούτου της περιοχής, πρέπει να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες των κατοίκων.

 

Με τον τρόπο αυτό θα μπορέσει η Πάτμος, παράλληλα με τη σημασία της ως τόπος θρησκευτικού προσκυνήματος, να αναδειχθεί και ως σημαντικός τόπος παραγωγής τοπικών ποιοτικών προϊόντων, ωφελώντας τόσο την τοπική κοινωνία, όσο και τις κοινωνίες του Αιγαίου στο σύνολό τους. Συνεπώς θα αποτελέσει ένα καινοτόμο και βιώσιμο πρότυπο αειφόρου ανάπτυξης, συμβάλλοντας σημαντικά στην αποτροπή της επερχόμενης διατροφικής κρίσης.

 

Αναγκαιότητες - Υπάρχουσα Κατάσταση

Η συγκεκριμένη περιοχή χαρακτηρίζεται από τα παρακάτω προβλήματα:

-εγκατάλειψη ή αλλαγή χρήσης της γεωργικής γης,

-μείωση και γήρανση του γεωργικού πληθυσμού

-γενετική διάβρωση των τοπικών ποικιλιών

-ανεξέλεγκτη και εντατική υπερβόσκηση , γενικότερη υποβάθμιση των οικοσυστημάτων και ειδικότερα των αγροοικοσυστημάτων

-μη επαρκής γεωργική παραγωγή,  το παλαιότερο μοντέλο γεωργικής αυτάρκειας των προηγούμενων δεκαετιών, έχει μετατραπεί σε μία διαδικασία αναγκαστικής εξάρτησης από εισαγόμενα προϊόντα αμφίβολης ποιότητας, για την κάλυψη των αναγκών των τοπικών κοινωνιών,

ομογενοποίηση των περιορισμένων πλέον, παραγόμενων προϊόντων, περιορίζοντας δραστικά τις επιλογές των καταναλωτών

 

Προτεινόμενες Δράσεις

- Διαμόρφωση ενός αναστηλωμένου Μύλου ή άλλου κατάλληλου χώρου ως Κιβωτός ? Τράπεζα Σπόρων Πάτμου,

- Δημιουργία Μουσείου Γεωργικής Κληρονομιάς Αιγαίου

-Επαναλειτουργία των αναστηλωμένων Μύλων για άλεση της παραγωγής σιτηρών, τόσο της Πάτμου, όσο και της ευρύτερης περιοχής, με έμφαση σε τοπικές ποικιλίες.

-Εντοπισμός, Καταγραφή, Συλλογή και Διατήρηση των τοπικών καλλιεργειών και ποικιλιών, αλλά και γενικότερα σημαντικών ειδών της τοπικής χλωρίδας (π.χ. βότανα, ενδημικά είδη)

-Καταγραφή και αξιοποίηση της παραδοσιακής γνώσης πρακτικών καλλιέργειας και χρήσης

-Επαναεισαγωγή στην καλλιέργεια ντόπιων ποικιλιών με σκοπό την παραγωγή τοπικών επώνυμων ποιοτικών (οικολογικών) προϊόντων

-Δημιουργία φυτωρίων τοπικών ποικιλιών κηπευτικών, βοτάνων, οπωροφόρων και δασικών ειδών που κινδυνεύουν με εξαφάνιση, (όπως π.χ. το δέντρο Φίδα- άλλοτε κοινό στην Πάτμο, που σήμερα έχει σχεδόν εξαφανισθεί από το νησί).

- Ανάπτυξη και εφαρμογή εκπαιδευτικών και επιδεικτικών δραστηριοτήτων ευαισθητοποίησης των τοπικών κοινωνιών και επισκεπτών της Πάτμου, με τη δημιουργία ενός επισκέψιμου κτήματος όπου θα καλλιεργούνται οι τοπικές ποικιλίες, σε συνεργασία με τα σχολεία του νησιού. Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας.

-Αξιοποίηση των δενδρυλλίων που θα παραχθούν στο φυτώριο, για αναδάσωση- δημιουργία αισθητικών δασών με την επανένταξη τοπικών ειδών.

-Συνεργασία με φορείς ή οργανώσεις πολιτών ή με τα Μοναστήρια της Πάτμου, για την αξιοποίηση των παραγόμενων προϊόντων και την παραγωγή τοπικών εδεσμάτων, μεγάλης γαστριμαργικής αξίας, με σκοπό την αναβίωση των ξεχασμένων γεύσεων.

 

Προϋποθέσεις Επίτευξης των Δράσεων

-Ανεύρεση κατάλληλης αγροτικής γης

-Ανεύρεση πόρων για την εξασφάλιση:

-Υποτροφία για την αποζημίωση ενός εξειδικευμένου επιστήμονα υπεύθυνου του προτεινόμενου έργου, κατά προτίμηση με καταγωγή από την Πάτμο ή τα γύρω νησιά.

-Εξόδων ταξιδίου, φιλοξενίας και αποζημίωσης εξειδικευμένων επιστημόνων από ΜΚΟ όπως το Αρχιπέλαγος, ο Αιγίλοπας και το Πελίτι, και από άλλους σχετικούς φορείς, οι οποίοι θα μπορέσουν να προσφέρουν την απαραίτητη καθοδήγηση, εξειδικευμένη τεχνική στήριξη και οργάνωση των προτεινόμενων δράσεων

-Εξόδων ταξιδίου, φιλοξενίας εθελοντών ? νέων επιστημόνων ή καλλιεργητών - από την Ελλάδα το εξωτερικό , οι οποίοι θα μπορέσουν να προσφέρουν την απαραίτητη εργασία για την επίτευξη των προτεινόμενων δράσεων, καθώς και την αναγκαία προβολή των συγκεκριμένων δραστηριοτήτων

- Αγοράς του υλικο-τεχνικού εξοπλισμού (μικρής κλίμακας) ή δημιουργία των σχετικών υποδομών, που είναι απαραίτητα για την υλοποίηση του προτεινόμενου προγράμματος

Η συγκεκριμένη πρόταση υποβάλλεται από τους:

Αρχιπέλαγος, Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας, - ΚΙΒΩΤΟΣ, Τράπεζα Σπόρων Αιγαίου www.archipelago.gr (Αναστασία Μήλιου)

ΑΙΓΙΛΟΠΑΣ, Δίκτυο για τη Βιοποικιλότητα και την Οικολογία στη Γεωργία, www.aegilops.gr (Κώστας Κουτής).