Ο συγγραφέας  και φίλος της Πάτμου κ. Χρήστος Παπαϊωάννου, καταγράφει παρακάτω τις εντυπώσεις του  από την θεατρική παράσταση ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ   την οποία παρακολούθησε στον εξωτερικό θεατρικό χώρο του Ιερού Σπηλαίου της Αποκάλυψης  τον Ιούλιο. Δεν είναι ποτέ αργά να μιλάει κανείς για το έργο αυτό, που πάντα είναι επίκαιρο:

 

 

Γράφει  ο κ. Παπαϊωάννου:

Πρέπει να ομολογήσω απ' την αρχή, ότι με δυσπιστία και αρνητική διάθεση προσήλθα φέτος να παρακολουθήσω την θεατρική απόδοση του βιβλίου της Αποκάλυψης, του βιβλίου που ο Απόστολος Ιωάννης, κατά την ώρα του φοβερού δράματός του, έλαβε την θεϊκή προσταγή να γράψει και να στείλει στις επτά εκκλησίες της ανατολής. «Γράψον οεν α είδες και α είσιν και α μέλλει γίνεσθαι μετά ταύτα»

Δεν μπορούσα να συμβιβαστώ με την ιδέα ότι το αλληγορικό βιβλίο που είναι προφητεία και είναι ουσιαστικά ενερμήνευτο για την πεπερασμένη ανθρώπινη διάνοια θα μπορούσε να γίνει... θέατρο... Και όμως.

Το θέαμα που παρακολουθήσαμε ήταν πέρα από κάθε μας προσδοκία. Η σκηνοθεσία ήταν εμπνευσμένη και φανερή μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια. Η διδασκαλία στους ερασιτέχνες απόλυτα πετυχημένη και αποτελεσματική. Όλοι οι καλλιτέχνες απέδιδαν τους ρόλους τους ιδανικά, απαγγέλλοντας τα μέλη των τελουμένων πότε σόλο και πότε ομαδικά στην έξοχη μετάφραση στη δημοτική μας γλώσσα από τον καθηγούμενο της Ιεράς Μονής κ. Αντίπα.

Η μουσική υποβλητική. Τα σκηνικά και τα κοστούμια καθώς και ο φωτισμός του χώρου απόλυτα ταιριαστά με το έργο, αλλά και τον ιερό τόπο της παράστασής του, το ίδιο και τα ψαλτικά μέλη του Γιάννη Βιρβίλη.

Προσωπικά δεν θεωρώ ότι παρακολουθήσαμε θεατρική παράσταση με την κλασσική έννοια του όρου. Το έργο, αποδόθηκε ως ορατόριο. Σε μερικές μάλιστα στιγμές που οι ηθοποιοί απαγγέλανε κάποια κομμάτια όλοι μαζί, είχα ατμόσφαιρα χορού αρχαίας τραγωδίας. Ουσιαστικά τα έργο ήταν σπονδυλωτό και μετά το κάθε κεφάλαιο που ιστορούσε ο Ιωάννης, ο θίασος προέβαινε στην θεατρική του υποτύπωση και τον στοχασμό του με τον τρόπου που η σκηνοθεσία είχε λεπτομερώς καθορίσει.

Δεν μπορώ στο σημείωμα αυτό να αναφερθώ ξεχωριστά στα πρόσωπα όλων των συντελεστών του σπουδαίου έργου που παρακολουθήσαμε. Θα κάνω όμως μια εξαίρεση για τον Βιρβίλη που υπήρξε για μένα πραγματική αποκάλυψη... της Αποκάλυψης.

Ο σπουδαίος αυτός βυζαντινός ψάλτης της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου Σκάλας, απέδωσε στον βασικό ρόλο του Απόστολου Ιωάννη σαν πραγματικός, σαν πεπειραμένος ηθοποιός. Η ιδανική του άρθρωση, και η όλη εκφορά του λόγου του, μου θύμισαν τον παλαιό πρωταγωνιστή του θέατρου μας Δημήτρη Μυράτ. Ο Δ. Μυράτ, πέρα από σπουδαίος ηθοποιός ήταν και φιλόλογός, γλωσσομαθής και

Γερμανοσπουδασμένος, ως καθηγητής δίδαξε για πολλά χρόνια στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου σε χιλιάδες καλλιτέχνες ορθοφωνία και αγωγή του θεατρικού λόγου, παραμένοντας αξεπέραστο υπόδειγμα στον κόσμο του θεάτρου. Είμαι βέβαιος ότι αν ο Γιάννης Βιρβίλης ήταν μαθητής του θα ήταν ο καλύτερος...

Η θεατρική κάλυψη των διαφόρων κεφαλαίων της Αποκάλυψης είχε πολλές εντάσεις, εξάρσεις και κορυφώσεις.

Το κεφάλαιο όμως του αντιχρίστου, με τον σημαδεμένο αριθμό 666

και τον δράκοντα με τα κέρατα που ξετρύπωσε και βρέθηκε απαίσιος ανάμεσά μας μουγκρίζοντας σαν εξώκοσμο θεριό, μας προξένησε δέος και μας καθήλωσε πραγματικά. Αντίθετα, το τελευταίο κεφάλαιο της οριστικής νίκης του Χριστού και τον θρίαμβο της εκκλησίας που αποδόθηκε πανηγυρικά απ' όλους τους καλλιτέχνες μας γέμισε χαρά και αισιοδοξία, πραγματική λύτρωση. Πραγματικά βαθειά και πρωτόγνωρα συναισθήματα.

Τελειώνοντας, ο κ. Παπαιωάννου κάνει μερικές προσωπικές αναφορές-προτάσεις μεταξύ αυτών

Πιστεύοντας πάντα ότι το ποιοτικό θέατρο είναι όργανο πνευματικής εξύψωσης και λαϊκής παιδαγωγίας, έχω παρακολουθήσει, απ' τα σχολικά ακόμη χρόνια, αμέτρητες παραστάσεις αρχαίας τραγωδίας αλλά και έργων πολλών ξένων και Ελλήνων συγγραφέων. Με τη διαχρονική μου αυτή εμπειρία ως θεατής, ας μου επιτραπεί να διατυπώσω μερικές προσωπικές απόψεις σχετικές με το έργο της Αποκάλυψης.

Α' Αν η παράσταση επαναληφθεί και του χρόνου, προτείνω η αφήγηση των κεφαλαίων απ' τον Ιωάννη να γίνεται στη γλώσσα που γράφτηκε πρωτότυπα το κείμενο του βιβλίου και η θεατρική τους κάλυψη να γίνεται στη δημοτική μας γλώσσα όπως μέχρι τώρα.

Η αφήγηση του Ιωάννη στο πρωτότυπο θα δώσει μεγαλύτερη αμεσότητα και δέος και θα φέρει το κοινό χειροπιαστά κοντά στην εποχή του δράματος. Άλλωστε αιώνιο προνόμιο και καύχημα του Ελληνικού έθνους είναι το γεγονός ότι τα ιερά ευαγγέλια και τα λοιπά κείμενα της Καινής Διαθήκης, γράφτηκαν πρωτοτύπως στην Ελληνική γλώσσα της εποχής. Και η γλώσσα αυτή δεν είναι η γλώσσα των αρχαίων ποιητών και φιλοσόφων αλλά κατά πεντακόσια χρόνια μεταγενέστερη και απόλυτα κατανοητή.

Β' Το έργο της Αποκάλυψης, όπως παραστάθηκε στο διαμορφωμένο γήπεδο και τα επάλληλα διαζώματα της δεξιάς πλαγίας του, θεωρώ ότι μπορείς με την κατάλληλη προσαρμογή των χώρων, να παρασταθεί επάξια και στο Ηρώδειο ή στο Μέγαρο Μουσικής της Αθήνας ή ακόμη και στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου!! Ξέρω ότι η πρόταση είναι τολμηρή αλλά την καταθέτω για σκέψη και προβληματισμό.

Γ' Η παράσταση θεωρώ ότι πρέπει να γίνεται σε μία γλώσσα. Η μετάδοση συγχρόνως και σε άλλες γλώσσες, διακόπτει τον ειρμό των τελούμενων και επιδρά αρνητικά στην προσοχή του κοινού.

Ελπίζω με τις παραπάνω προτάσεις και παρατηρήσεις μου, να μην παρεξηγηθώ, ως αναμειγνυόμενος σε αλλότρια έργα.

Τέλος, ας μου επιτραπεί να συγχαρώ όλους που βοήθησαν στην θεατρική απόδοση του δυσπρόσιτου βιβλίου της Αποκάλυψης του Ιωάννη που είναι η προφητεία των έσχατων καιρών και όλων εκείνων «α μέλλει γίνεσθαι μετά ταύτα»

Να συγχαρώ και το κοινό. ..... Το θερμό χειροκρότημα στο τέλος προς όλο το θίασο, πρέπει δίκαια ν' αποδοθεί και στο υποδειγματικό κοινό που σεβάστηκε την παράσταση αλλά και τον πλησίον χώρο του Ιερού Σπηλαίου, που όποιος εισέρχεται εκεί πρέπει να γνωρίζει ότι είναι «φοβερός ο τόπος ούτος».

Χρήστος Ι. Παπαϊωάννου