Αρκετές ημέρες μετά την πρώτη παρουσίαση  στην ΟΙΚΙΑ  ΣΤΑΥΡΑΚΑ  της  έκθεσης «Ιστορικά Ποιήματα και Πρόσωπα στην Ποίηση του Καβάφη» "Η Απόκρυφη ιστορία" από τον  κ. Στέφανο  Γερουλάνο,  πραγματοποιήθηκε μια νέα  ξενάγιση στην έκθεση την Κυριακή  7 Αυγούστου  20:30 γι αυτούς που για κάποιους λόγους ήθελαν, αλλά δεν μπόρεσαν να παρεβρίσκονται στα εγκάινια. 

Η έκθεση «Ιστορικά Ποιήματα και Πρόσωπα στην Ποίηση του Καβάφη» έχει σκοπό να μεταφέρει στον επισκέπτη την μακροχρόνια αλλά τελικά ανολοκλήρωτη επιθυμία του ποιητή να «ποιήσει» μια έμμετρη Ιστορία του Ελληνισμού αναδεικνύοντας όχι τις αναλαμπές της Ιστορίας αλλά κυρίως τις αδυναμίες της φυλής μας και των μεγάλων ιστορικών προσώπων της.
Από τα συνολικά 298 ποιήματα που έγραψε ο Καβάφης, 154 είναι αυτά που είναι γνωστά στο πλατύ κοινό ως «Κανών». Άλλα 27 είχε αποκηρύξει ο ποιητής επειδή ήταν γραμμένα στην καθαρεύουσα, πριν δηλαδή κατασταλάξει ο ίδιος ότι η καθομιλουμένη μας γλώσσα δεν είναι η καθαρεύουσα ή η δημοτική αλλά είναι ένα μίγμα αρχαίας, καθαρεύουσας και δημοτικής.

Πέρα από αυτά στο αρχείο του υπήρχαν «κρυμμένα» άλλα 83 ποιήματα, που δεν είχαν εκδοθεί μέχρι τον θάνατο του και που εξέδωσε ο Γ.Π. Σαββίδης μετά τι 1968, όπως επίσης και 34 ημιτελή ή ατελή που εξέδωσε η Renata Lavagnini το 1989. Από αυτά το 1/3 κατατάσσεται στα ιστορικά, το 1/3 στα αισθησιακά και το 1/3 περίπου στα ηθικοπλαστικά. Πολλά μπορούν να καταταχτούν και σε δυο αλλά και σε τρεις κατηγορίες.
Από τα 105 περίπου ιστορικά του ποιήματα, 97 αναφέρονται σε 152 ιστορικά πρόσωπα. Από αυτά τα πρόσωπα απεικονίζονται απάνω σε νομίσματα 137 άτομα. Μόνο και μόνον αυτοί οι αριθμοί (137/152) δείχνουν ότι ο Καβάφης πριν ασχοληθεί με ένα ιστορικό πρόσωπο το είχε δει σε κάποια απεικόνιση του, συνήθως δε πάνω σε ένα νόμισμα.

Πράγματι μια ευαίσθητη προσωπικότητα σαν τον Καβάφη πρέπει να έψαξε συστηματικά να δει μια απεικόνιση των προσώπων που περιγράφει προκειμένου να ιχνηλατήσει τον χαρακτήρα και την σκέψη τους. Ως γνωστόν, τα νομίσματα που είναι μια πινακοθήκη μορφών επιφανών θνητών και αθανάτων κυρίων του Ουράνιου Πάνθεου, μεταδίδουν ως αυτόπτες μάρτυρες γεγονότα και συμβάντα άγνωστα πολλές φορές από άλλες πηγές και συμβάλλουν σε μια αντικειμενικότερη και σφαιρικότερη κατανόηση του ιστορικού γίγνεσθαι.
Με γνώμονα λοιπόν τις παραπάνω διαπιστώσεις, μια έκθεση με νομίσματα των προσωπικοτήτων που έχουν απασχολήσει τον μεγάλο αυτό Έλληνα ποιητή του περασμένου αιώνα, θα αποτελέσει ένα πρωτότυπο πολιτιστικό δρώμενο, καθώς θα δώσει στον επισκέπτη την δυνατότητα να δει ο ίδιος τις προσωπογραφίες των ιστορικών αυτών προσώπων.
Η συγκεκριμένη έκθεση Νομισμάτων, σε συνδυασμό με τα σχετικά ποιήματα, θα συμβάλλει σε μια επισκόπηση της ιστορίας του Ελληνισμού, σε διάφορες χρονικές περιόδους (Αρχαία, Ελληνιστική, Ελληνο-ρωμαϊκή εποχή, Βυζάντιο κ.λπ.) οι οποίες μάλιστα αποδείχθηκαν καίριες για την εξέλιξη του ευρύτερου Ευρωπαϊκού χώρου.

Μια επισκόπηση όμως από μια τελείως άλλη οπτική γωνία, καθώς ο Καβάφης, ακολουθώντας τις κατευθυντήριες οδηγίες του Αριστοτέλη, δεν έγραψε απλώς μια έμμετρη Ιστορία αλλά προσπάθησε να αναστήσει περιφερειακά πρόσωπα και συμβάντα τα οποία κάνει διαχρονικά και επομένως επίκαιρα. Έτσι δίνει μια άλλη διάσταση της Ιστορίας.
« Ποίηση δεν είναι η απόδοση μια ιστορίας σε στίχους, λέει ο Αριστοτέλης.

Ο ιστορικός δεν μπορεί να διαχωρίσει τον εαυτό του από τα γεγονότα που έχουν συμβεί. Μπορεί να διηγηθεί παραμένοντας όμως πιστός στην με ακρίβεια απόδοση τους. Αντίθετα ο ποιητής μπορεί να κινείται ελεύθερα ανάμεσα στα γεγονότα της Ιστορίας. Μπορεί να εισχωρεί στις σχισμές ανάμεσα από τα γεγονότα και να τις φωτίζει με ιδιαίτερο τρόπο.

Ο ιστοριογράφος περιγράφει τα συμβάντα, αντίθετα ο ποιητής αυτά που θα έπρεπε ή αυτά που θα μπορούσαν να συμβούν. Γι’ αυτό η ποίηση είναι: όπως λέει πάλι ο Αριστοτέλης στην Ποιητική του (κεφ. ΙΧ), πιο φιλοσοφική και πιο σημαντική από την ιστορία.»
Αυτές τις κατευθυντήριες οδηγίες του Αριστοτέλη ακολουθεί κατά γράμμα ο Καβάφης και αυτή είναι ίσως μια από τις βασικές αιτίες που τον έκαναν να ξεχωρίσει από τους άλλους ποιητές.
Η διεισδυτικότητα και η διεξοδική γνώση της ιστορίας, του έδωσαν όμως την δυνατότητα να αναδεικνύει τα κρυμμένα, ανάμεσα στα ιστορικά γεγονότα, πρόσωπα ή συναισθήματα. Έτσι δίνει μέσα από την αλληλεπίδραση των γεγονότων και των συναισθημάτων μια άλλη διάσταση στον παρελθόντα χρόνο. Η ιστορική στιγμή γίνεται άχρονη. Γίνεται ταυτόχρονα χθες, σήμερα και αύριο. Με αυτό τον τρόπο καταφέρνει να μας ταυτίσει με τους «ήρωες» του.
Αυτούς τους ήρωες θα προσπαθήσει να αναδείξει η έκθεση αυτή, οι οποίοι ενώ προέρχονται αποκλειστικά από την ελληνική ιστορία συγκινούν επίσης πολλούς ξένους, Άγγλους, Γάλλους, Γερμανούς κ.α. Οι ιστορικές αναπολήσεις, η αναθύμηση και η ανάπλαση στιγμών του παρελθόντος του ελληνισμού, αλλά και οι αναφορές όχι ιδιαίτερα σε ήρωες, αλλά σε αντιήρωες, αποκτούν στα ποιήματα του μεγάλου Έλληνα ποιητή μια διαχρονική οικουμενικότητα που αγγίζει εύκολα τις ψυχές των ανθρώπων.

fΚοινοποίησέ το στους φίλους σου

Tweet